halaman 3
2. Kata benda yang berimbuhan “-e atau -a” menandakan lama atau jarak waktu suatu pekerjaan. misalnya :
Akşama her şey hazır olsun. " Semuanya harus sudah siap sampai malam ini.’ "
Progamımız yarına kadar kaldı. " Acara kita ada sampai esok hari.’ "
Bir haftalığına tatile gidiyorum. " aku pergi
liburan selama satu minggu.’ "
3. Kata benda yang berimbuhan “-e atau -a” menandakan tujuan atau alasan suatu pekerjaan. misalnya :
Ali’nin doğum gününe bir hediye aldım. " aku
sudah membeli suatu hadiah untuk hari ulang tahunnya Ali.’ "
Bunların hepsine sana aldım. " aku sudah
membeli semua ini untuk kamu.’ "
Eve ödevlerini yapmaya gidiyor. " Dia pergi ke
rumah untuk mengerjakan tugas-tugas.’ "
Buraya film seyretmeye geldik. " Kami datang ke sini untuk menonton film.’ "
4. Kata benda yang berimbuhan “-e atau -a” menandakan sebab dari akibat suatu pekerjaan.
misalnya :
Selam göndermene çok memnun oldum. " Salam yang kamu kirim sangat membahagiakanku.’ "
Onun gitmesine çok üzülüyorum. " Kepergiannya sangat membuatku sedih.’ "
Amcamın Fransa’dan gelmesine çok sevindik.
" Kedatangan pamanku dari Perancis sangat
membuatku bahagia.’ "
5. saat ada dua kata yang sama beriringan dan
berimbuhan “-e atau -a”, maka menandakan ikileme, yaitu penduaan kata yang bermakna saling atau berderet.
misalnya :
Kutuları üst üste diziyoruz. " Kami menyusun
kotak-kotak berderet ke atas.’ "
Kediler, yan yana dizildi. " Kucing-kucing di
susun berderet ke samping.’ "
Çocuklar, el ele tutuşuyorlar. " Anak-anak saling
berpegangan tangan " dari tangan ke tangan " .’ "
6. Kata benda yang berimbuhan “-e atau -a” bila
dihubungkan dengan preposisi berfungsi sebagai keterangan " adverb " . misalnya :
Bana göre siz haklısınız. " Menurut aku Anda
benar.’ "
Sabaha kadar ders çalışıyorum. " aku belajar
sampai pagi.’ "
Misafirler, akşama doğru geldiler. " Para tamu
sudah datang menjelang malam.’ "
7. Kata benda yang berimbuhan “-e atau -a” menandakan harga atau jumlah. misalnya :
Kimse bedavaya mal vermiyor. " Dia tidak
memberi barang gratis ke siapa pun.’ "
Bu arabayı beş bin dolara alıyorum. " aku
membeli mobil ini " seharga " lima ribu dolar.’ " Evi ucuz fiyata sattı. " Dia sudah menjual
rumahnya dengan harga murah.’ "
Nereye? Ke mana?
misalnya :
A: “Nereye gidiyorsun?” " Ke mana kamu pergi?’ "
B: “Okula gidiyorum.” " aku pergi ke sekolah.’ "
Kime? Kepada " ke " siapa?
misalnya :
A: “Kime bakıyorsun?” " Kamu lihat kepada siapa?’ "
B : “Ali’ye bakıyorum.” " aku melihat kepada Ali.’ "
A : “Ali bana bak.” " Ali, lihat ke aku !’ "
B : “Size mi?Niçin?” " Ke Anda? Kenapa?’ "
A : “Çünkü bensize ders anlatıyorum.” " Karena aku sedang menerangkan pelajaran kepada kalian.’ "
1. bila ada kata yang berakhiran huruf vokal maka imbuhan “-e atau -a” tidak akan bisa dihubungkan. Jadi, di antaranya harus diletakkan huruf kaynaştırma “y atau n”.
misalnya :
Maaku koydum. " sudah aku letakkan di meja.’ " Babamın yanına gidiyorum. " Aku pergi ke " samping " ayahku.’ "
Kapıya bakıyorum. " aku melihat ke pintu.’ " Otobüs durağına gidiyorum. " aku pergi ke
pemberhentian bus.’ "
Kata ganti orang bila dihubungkan dengan kata
keterangan arah “-a atau -e” akan ada perubahan.
Kim? Kime?
Ben Bana
Sen Sana
O Ona
Biz Bize
Siz Size
Onlar Onlara
Silakan lihat sebagai berikut:
Onlara yardım ediyoruz. " Kami sedang membantu mereka.’ " Bize gelmeyin. " Jangan datang kepada kami!’ " Bana soru sormayın. " Jangan bertanya kepadaku!’ " Sana inanmıyorum. " aku tidak percaya kepadamu.’ " Bize yalan söylüyor. " Dia berbohong kepada kita.’ "
Imbuhan “-dan atau -den” atau “-tan atau -ten”
Dalam bahasa Turki dikenal dengan istilah İsmin Ayrılma Hali atau Ad Durum Eki, yaitu imbuhan -den yang diimbuhkan pada kata benda sebelum suatu pekerjaan. Imbuhan ini menandakan pekerjaan menjauhi atau memisah
dari suatu tempat. Kadang dinamakan juga dengan istilah Çıkma Durumu " Ablative " .
bila akhir dari kata benda berhuruf vokal salah satu dari “a, ı, o, u”, maka imbuhan yang biasa dipakai yaitu -dan, sedang kata benda yang berakhiran huruf vokal “e,i, ö, ü”, maka imbuhan yang biasa juga dipakai yaitu -den.
misalnya :
A, I, O, U’dan sonra E, İ, Ö, Ü’den sonra
-dan atau -tan -den atau -ten
Endonezya’dan geliyorum. İngiltere’den geliyorum.
Almanya’dan geliyorum. Otelden geliyorum.
İzmir’den geliyorum.
Kenya’dan geliyorum.
Özbekistan’dan geliyorum. İşviçre’den geliyorum.
Suriye’den geliyorum.
Polonya’dan geliyorum. Universiteden geliyorum.
Fransa’dan geliyorum.
a. Okul – Okuldan
b. Ev – Evden
bila akhir kata benda yaitu salah satu dari huruf konsonan “f, s, t, k, ç, ş, h, p”, maka huruf “-d” berubah menjadi “-t”. misalnya :
a. Sınıf – Sınıftan
b. Sepet – Sepetten
A, I, O, U : DAN atau TAN
E, İ, Ö, Ü : DEN atau TEN
Coba lihat -misalnya berikut ini!
terry hiç bir seyden nefret etmiyor. " terry tidak
menyukai apa pun.’ "
Öğrenciler benden korkuyorlar. " Para murid
takut kepadaku.’ "
Ben senden sıkılıyorum. " Aku bosan
denganmu.’ "
Bende ondan hoşlanıyorum. " Aku pun
menyukainya.’ "
Bizden nefret ediyor. " Dia membenci kita.’ "
Hasan Afghanistan’dan geliyor. " Hasan datang
dari Afganistan.’ "
Sarmin Endonezya’dan geliyor. " Sarmin datang
dari Indonesia.’ "
Ben Türkiye’den geliyorum. " aku datang dari
Turki.’ "
Sevgi ofisten geliyor. " Sevgi datang dari
kantor.’ "
Öğretmen sınıftan çıkıyor. " Pak Guru keluar
dari kelas.’ "
Öğrenci okuldan çıkıyor. " Murid keluar dari
sekolah.’ "
Ben Ali’den nefret ediyorum. " aku benci Ali.’ "
terry Reis’tan nefret ediyor. " terry membenci
Rais.’ "
terry yılan’dan nefret ediyor. " terry membenci
ular.’ "
terry yalan’dan nefret ediyor. " terry " tidak
menyukai " membenci berbohong.’ "
terry hiç kimseden nefret etmiyor. " terry tidak
menyukai siapa pun.’ "
Beberapa pemakaian imbuhan “-dan atau -den”.
1. menandakan dari mana suatu pekerjaan itu dimulai.
İçeriden büyük bir gürültü geliyor. " Ada suara besar berisik keluar dari dalam.’ "
Okuldan geliyoruz. " Kami datang dari sekolah.’ "
İçeriden büyük bir gürültü geliyor. " Ada suara besar berisik keluar dari dalam.’ "
2. menandakan adanya makna sebab-akibat.
Şaşkınlıktan ne yapacağımı bilmiyorum. " Aku
tidak tahu apa yang akan aku kerjakan karena
kebingungan.’ "
Burada yalnızlıktan çok sıkılıyorum. " aku sangat bosan sebab sendiri di sini.’ "
Hasta, kalp krizinden öldü. " Orang sakit itu
meninggal karena penyakit jantung.’ "
3. menerangkan keterangan waktu.
Öğleden sonra stadyuma gidiyorlar. " Mereka pergi ke stadion sesudah zuhur.’ "
Sabahtan beri çalışıyorum. " aku bekerja sejak dari
pagi.’ "
Sabah erkenden yola çıkıyoruz. " Kami keluar pagi-
pagi sekali.’ "
4. menandakan sebagian dari seluruh bagian dari suatu hal atau pekerjaan.
Buraya yakın şehirlerin birinden geliyorum. " aku datang dari salah satu kota dekat dari sini.’ "
Bu kitabın yarısından çoğunu okudum. " aku sudah membaca lebih dari setengah buku ini.’ "
Yemekten birkaç kaşık aldı. " Dia mengambil
beberapa sendok dari makanan.’ "
Köylülerden biri olayı anlattı. " Salah satu dari
orang desa itu menerangkan suatu kejadian.’ "
5. menandakan tempat atau arah pada tamlanan dalam İsim Tamlaması.
Odanın içinden ikinci kata merdiven var. " Ada
suatu tangga ke lantai dua dari dalam ruangan.’ " Ağaçların arasından koşarak geliyor. " Dia datang dengan berlari dari sela-sela pepohonan.’ " Bana pencerenin önünden bir çiçek ver. " Berikan kepadaku satu buah bunga dari depan jendela.’ "
6. Dihubungkan dengan kata preposisi " edatlar " .
Hastasından dolayı özür diliyor. " Oleh karena sakit dia berhalangan atau meminta maaf.’ "
Bundan sonra ne yapacağız. " Apa yang akan kita
lakukan sesudah ini?’ "
Odada senden başka kimse yok mu? " Tidak adakah seseorang selain kamu di dalam ruangan?’ " Dünden beri hiç durmadı. " Sejak kemarin dia tidak berhenti.’ "
7. menandakan kata keterangan " adverb " dari suatu pekerjaan.
Bunların hepsi kendiliğinden oldu. " Semua ini
terjadi dengan sendiri.’ " Bazı şeyleri önceden haber verin. " Kabarilah beberapa hal sebelumnya.’ " Bu şiirin hepsini ezberden biliyorum. " aku tahu semua syiir ini dengan hafalan.’ "
8. menandakan makna kepemilikan.
Arkadaşlarımdan kimi tanıyorsunuz? " Siapa yang anda kenal dari teman-teman aku ?’ "
Kalemlerinden hangisi bana veriyorsun? " Manakah yang kamu berikan dari pensil-pensilmu kepadaku?’ " Sizin sınıftan olimpiyatlarda kim var? " Ada siapa saja dalam pertandingan dari kelas kalian?’ "
Nereden? Dari mana?
misalnya dasar yang biasa dipakai :
A: “Nereden geliyorsun?” " Kamu datang dari mana?’ "
B: “Piknikten geliyorum.” " aku datang dari piknik.’ " Nereden nereye? Dari mana ke mana?
misalnya :
A: “Ali, nereden nereye gidiyor?” " Ali pergi dari mana kemana?’ "
B: “O, cairo ’dan nepal ’yagidiyor.” " Dia pergi dari
cairo ke nepal .’ "
A: “Baban, nereden nereye para gönderiyor?” " Ayahmu mengirimkan uang dari mana ke mana?’ " B: “Babam, İzmir’den Adana’ya para gönderiyor.” " Ayahku mengirimkan uang dari İzmir ke Adana.’ "
A: “Siz, nereden nereye atlıyorsunuz?” " Kalian melompat dari mana ke mana?’ "
B: “Biz, damdan balkona atlıyoruz.” " Kami melompat dari atap ke balkon.’ "
Kimden? Dari " kepada " siapa?
misalnya dasar:
A: “Kimden korkuyorsun?” " Kamu takut dari " kepada " siapa?’ "
B: “Allah’tan korkuyorum.” " aku takut dari " kepada " Allah.’ "
Coba lihat misalnya lain!
Ondan yardım bekleme. " Jangan tunggu pertolongan darinya.’ "
Benden nefret ediyor. " Dia benci kepadaku.’ "
1. saat berada dalam İsim Tamlaması dan menjadi tamlanan, tidak bisa langsung dihubungkan dengan –den atau -dan. Di antaranya harus diletakkan huruf kaynaştırma “n”.
misalnya :
A: “Nereden geliyorsun?” " Kamu datang dari mana?’ "
B: “Futbol sahasından geliyorum.” " aku datang dari lapangan bola.’ "
A: “Nereden geliyorsun?” " Kamu datang dari mana?’ "
B: “Ayşe’nin pastisinden geliyorum.” " aku datang dari pestanya Aisyah.’ "
2. Kata ganti orang bila dihubungkan dengan imbuhan
“-den atau -dan”.
Kim? Kimden?
Ben Benden
Sen Senden
O Ondan
Biz Bizden
Siz Sizden
Onlar Onlardan
KİMDEN DARI SIAPA dipakai untuk orang
NEYDEN DARI APA dipakai untuk hewan dan
sesuatu benda
Jatuhnya Suara atau Ejaan
dalam Bahasa Turki
Dalam bahasa Turki dinamakan Ses Düşmesi atau Hece
Düşmesi, yaitu jatuhnya satu suara atau beberapa suara pada
bahasa Turki. Maksud dari jatuh yaitu terhapus karena suatu
sebab. Ada dua bagian, yaitu:
1. Ünlü Düşmesi
2. Ünsüz Düşmesi
1. Ünlü Düşmesi
Ünlü yaitu huruf vokal. saat ada suatu kata
pada ejaan keduanya ada satu huruf vokal, lalu
sesudahnya datang imbuhan yang berawalan huruf vokal,
maka huruf vokal pada ejaan kedua itu terhapus.
Coba lihat berikut ini:
a. Aşağıdaki metni okuyunuz.
>>> Metin+i >>> Metni
" Bacalah teks di bawah ini.’ "
b. Bizim şehrimiz çok güzel.
>>> Şehir+imiz >>> Şehri
" Kota kami sangat indah.’ "
c. Bu nehrin üzerinde iki baraj var.
>>> Nehir+in >>> Nehri
" Ada dua pantai di atas sungai ini.’ "
d. Amcamın oğlu doktor.
>>> Oğul+u >>> Oğlu
" Putra pamanku seorang dokter.’ "
e. Çocuğun karnı ağrıyor.
>>> Karın+ı>>> Karnı
" Perut anak itu sakit.’ "
Pembagian kata-kata yang sering mengalami Hece
Düşmesi:
1. Nama organ tubuh.
:
" Mulut " Ağız+ı >>> Ağzı
" Perut " Karın+ı >>> Karnı
" Dahi " Alın+ı >>> Alnı
" Hidung " Burun+u >>> Burnu
" Otak " Beyin+i >>> Beyni
" Tinggi badan " Boyun+u >>> Boynu
" Dada " Göğüs+ü >>> Göğsü
" Pundak " Omuz+u >>> Omzu
2. Beberapa kata yang datang dari luar atau bahasa
asing.
misalnya :
" Kota " Şehir+i >>> Şehri
" Pikiran " Fikir+i >>> Fikri
" usia " Ömür+ü >>> Ömrü
" Akal " Akıl+ı >>> Aklı
" Gambar " Resim+i >>> Resmi
" Penemuan " Keşif+i >>> Keşfi
" Teks " Metin+i >>> Metni
" Bentuk " Şekil+i >>> Şekli
" Sungai " Nehir+i >>> Nehri
" Perintah " Emir+i >>> Emri
" Racun " Zehir+i >>> Zehri
" Otak " Zihin+i >>> Zihni
" Kesenangan " Keyif+i >>> Keyfi
" Topik " Bahis+i >>> Bahsi
2. Ünsüz Düşmesi
Pada kata-kata pada bahasa turki suatu kata
yang berakhiran huruf konsonan -k saat bertemu dengan
imbuhan -cik, -cuk, -cük, -cak, dan –cek yang memiliki
makna “pengecilan dan penunjukkan kasih aku ng”, maka
huruf -k tadi akan terhapus.
misalnya :
Küçük + cük >>> Küçücük " Sangat kecil’ "
Büyük + cek >>> Büyücek " Agak besar’, ‘sedikit
besar’ "
Ufak + cık >>> Ufacık " Sangat kecil’ "
--o0o--
147
Imbuhan -in, -in, -un, -ün
İsmin İlgi Hali " - " n " ın, - " n " in, - " n " un, dan- " n "
ün " , yaitu imbuhan yang menandakan hubungan satu kata
dengan kata lain.
Ada dua pemakaian pada bahasa turki yaitu:
1. dipakai pada İsim Tamlamaları.
misalnya :
Neyin? Kimin?
" Kepunyaannya apa?’ " " Kepunyaannya siapa?’ "
1 Defterin sayfası. " Halaman Ali’nin çantası. " Tas Ali.’ "
buku tulis.’ "
2 Kalemin rengi. " Warna Öğretmenin arabası. " Mobil
pensil.’ " guru.’ "
3 Evin bacası. " Cerobong Dedemin şapkası. " Topi
asap rumah.’ " kakekku.’ "
4 Kapının kolu. " Gagang Onların kitapları. " Buku-
pintu.’ " buku mereka.’ "
5 Kedinin yavrusu. " Anak tommy ’in evi. " Rumah
kucing.’ " Ahmad.’ "
misalnya dalam bahasa Indonesia seperti halaman
buku, warna pensil, dan seterusnya, yaitu gabungan dua
kata atau lebih. Salah satu cara menggabungkan dua
kata dalam bahasa Turki yaitu dengan menambahkan
imbuhan -in pada kata pertama.
2. dipakai pada kata zemir " atau kata ganti orang "
yang menghubungkan kata edat.
misalnya :
a. Bu kitapları senin için alıyorum. " aku membeli
buku-buku ini untukmu.’ "
b. Onun kadar zeki bir öğrenci yok. " Tidak ada
satu murid pun yang secerdas dia.’ "
c. Sizin için ne yapabilirim? " Apa yang bisa aku
lakukan untuk Anda?’ "
d. Senin gibi bir kardeşimin olmasını istiyorum.
" aku menginginkan saudara yang sepertimu.’ "
Kata zemir pada misalnya itu yaitu " sen " -in,
" o " - " n " -un, " siz " -in, " sen " -in, sedang kata edat yaitu için,
kadar, gibi,...
Imbuhan -ca atau ça, -ce atau çe
Imbuhan –ca atau ça dan –ce atau çe dikenal dengan sebutan
“Ismin eşitlik atau görelik hali”. Imbuhan ini memiliki beberapa
makna, di antaranya yaitu:
A, I, O, U : CA, ÇA
E, İ, Ö, Ü : CE, ÇE
1. Kimce? Menurut siapa?
misalnya :
a. BenceAli çalışkan değil. " Menurut aku Ali bukan
seorang yang rajin.’ "
b. Sence cairo çok güzel mi? " Menurutmu apa
cairo itu bagus?’ "
c. Bizcebu okul çok zor. " Menurut kita sekolah ini
sangat sulit.’ "
d. Sizce para değerli mi, değil mi? " Menurut kalian
uang itu berharga atau tidak?’ "
e. Bence matematik kolay, sence? " Menurut aku
matematika itu mudah, kalau menurutmu?’ "
Kim? Kimce?
Ben Bence Banagöre
Sen Sence Sana göre
O Onca Ona göre
Biz Bizce Bize göre
Siz Sizce Size göre
Onlar Onlarca Onlara göre
“Kimce” dalam bahasa Turki juga bisa diungkapkan
dengan “kime göre?” Artinya pun sama, ‘menurut siapa’.
misalnya
a. Bence, yarın hava yağmurlu olacak, şemsiye yeni
unutma! " Menurutku, cuaca esok hari yaitu
berhujan, jangan lupa payung baru!’ "
b. Sence, İzmir güzel mi? Evet, bence İzmir çok
güzel. " Menurutmu, apa İzmir itu bagus? Iya,
menurutku İzmir sangat bagus.’ "
c. Ona göre, ben çok tembelim, ama bana göre
çalışkanım. " Menurutnya, aku sangatlah malas,
namun menurutku aku seorang yang rajin.’ "
2. Pertanyaan “nece?” ‘Seperti apa?’
Imbuhan -ca dan -ce juga berarti ‘seperti’.
Arti ini datang saat ada pertanyaan “nece?”.
misalnya :
a. İnsanca " seperti manusia’ " >>> insan gibi
b. Askerce " seperti tentara’ " >>> asker gibi
c. Çocukca " seperti anak-anak’ " >>> çocuk gibi
“Nece?” dalam bahasa Turki juga bisa
diungkapkan dengan “ne gibi?” Artinya pun sama,
‘seperti apa’.
3. Menyatakan angka yang berlipat-lipat. Onca " berpuluh-
puluh’ " , yüzlerce " beratus-ratus’ " , milyonlarca " berjuta-
juta’ " , milyarlarca " bermiliar-miliar’ " , dan sebagainya.
misalnya :
a. TÖMER’de yüzlerce yabancı öğrenci var. " Ada
beratus-ratus siswa asing di Tömer.’ "
4. Bermakna “Bahasa”
misalnya :
a. TÜRKÇE " Bahasa Turki’ "
b. RUŞÇA " Bahasa Rusia’ "
c. ENDONEZCE " Bahasa İndonesia’ "
5. saat diimbuhkan sesudah kata sifat maka imbuhan
-ca atau ça, -ce atau çe bermakna ‘dengan’ menerangkan
keadaan.
Kata sifat + -ca atau ça
atau -ce atau çe
misalnya :
a. Sessizce otur! " Duduklah dengan tanpa suara!’ "
6. Bermakna sifat biasanya .
misalnya :
a. Güzel kız " Gadis cantik’ " :
Sınıfımıza güzelce bir kız geldi. " Seorang gadis
cantik datang ke kelas kami.’ "
b. Şişman arkadaş " Teman gemuk’ " :
Sınıfımızda şişmanca bir arkadaşımız var, onu çok
seviyoruz. " Ada seorang teman yang gendut di
kelas, kami sangat menyukainya.’ "
c. Söyle uzunca, yakışıklı, zengince, akıllı biriyle
evlenmek istiyorum. " Aku ingin menikah dengan
seseorang yang tinggi, tampan, kaya, dan pintar.’ "
İstek Kipi
Pengertian dari İstek kipi yaitu suatu imbuhan
" -a, -e " pada kata kerja yang berfungsi untuk memperjelas
keinginan dan niat seseorang untuk mengerjakan suatu
pekerjaan. İstek kipi tidak terlalu berhubungan dengan
ketentuan waktu. Akan namun pekerjaan itu jelas akan
dikerjakan.
A, I, O, U : -A " YIM " atau -A " LIM "
E, İ, Ö, Ü : -E " YİM " atau -E " LİM "
misalnya :
a. Ödevlerimi yazayım. " aku ingin mengerjakan
tugas-tugas rumah aku .’ "
b. Ben tenffüste çay içeyim. " Aku ingin minum teh
diwaktu istirahat.’ "
c. Ben öğle yemeğinde pilav yi-y-eyim. " aku ingin
makan nasi pada jam makan siang.’ "
d. Ben akşam ödev yapayım. " Aku ingin mengerjakan
tugas nanti sore.’ "
e. Ben akşam erkenden uyu-y-ayım. " aku ingin tidur
lebih awal nanti malam.’ "
f. Ben akşam internette gireyim, arkadaşlarımla
konuşayım. " Sore nanti aku ingin memakai
internet dan berbicara dengan teman-temanku.’ "
g. Biz öğleden sonra kahve içelim. " Kami ingin minum
kopi sesudah siang nanti.’ "
h. Biz öğleden sonra kitap oku-y-alım. " Kami ingin
membaca buku sesudah siang nanti.’ "
i. Biz öğleden sonra parkta yürü-y-elim. " Kami siang
nanti ingin berjalan-jalan di taman.’ "
misalnya dalam dialog :
Ali : “Alo, Ayşe ne yapıyorsun? İşin var mı?” " Halo
Aisyah apa kabar? Lagi sibuk tidak?’ "
Ayşe : “Hayır, işim yok. Bugün canım çok sıkılıyor.”
" Tidak, aku tidak ada pekerjaan. Hari ini aku
sedang merasa bosan.’ "
Ali : “Hayvanat bahçesine gidelim mi?” " Bagaimana
kalau kita pergi ke kebun binatang?’ "
Ayşe : “Evet, gidelim. Çok iyi olur.” " Oke, mari kita pergi.
Ini akan menjadi baik sekali.’ "
Ali : “Nerede buluşalım?” " Di mana kita akan bertemu?’ "
Ayşe : “Otobüs durağında buluşalım.” " Mari kita bertemu
di halte bus.’ "
Ali : “Görüşürüz.” " Sampai ketemu.’ "
Ayşe : “Tamam.” " Oke.’ "
pemakaiannya sangat mudah, yaitu dengan
menambahkan imbuhan " -a, -e " sesudah kata kerja lalu
menambahkan lagi imbuhan kata ganti orang.
misalnya :
Gelmek : Gel – e – y – im
“Gel” normal kata kerja, “-e” istek kipi, “y”
kaynaştırma harfi, dan “im” şahıs eki " imbuhan kata ganti
orang. "
misalnya
Vurmak >>> vurayım
Durmak >>> duralım
Kalmak >>> kalalım
Bulmak >>> bulasın
Gelmek >>> gelesiniz
Aramak >>> arayalım
Untuk mempermudah, mari kita lihat contoh
dibawah
1. Bentuk Positif
Rumus:
Kata Kerja+ İstek Kipi + Kata Ganti Orang
Bulmak Aramak Durmak
Ben Bulayım Arayayım Durayım
Sen Bulasın Arayasın Durasın
O Bula Araya Dura
Biz Bulalım Arayalım Duralım
Siz Bulasınız Arayasınız Durasınız
Onlar Bulalar Arayalar Duralar
biasanya , kata ganti orang yang sering
dipakai yaitu ben dan biz:
BEN : EYLEM+ " Y " AYIM atau EYİM.
BİZ : EYLEM+ " Y " ALIM atau ELİM.
misalnya :
a. Yarın akşam size geleyim. " Besok malam aku akan
mendatangi Anda.’ "
b. Dışarıda yağmur yağıyor. Şemsiyeyi alalım. " Di
luar sedang turun hujan. Mari kita ambil payung.’ "
c. Penceleri kapatalım. " Mari kita tutup jendela-
jendela itu.’ "
d. Ben artık gideyim. " Akhirnya, aku ingin atau harus
pergi.’ "
2. Bentuk Negatif
Rumus:
Kata Kerja + Imbuhan Negatif + İstek Kipi + Kata Ganti
Orang
Bulmak Aramak Durmak
Ben Bulamayayım Aramayayım Duramayayım
Sen Bulamayasın Aramayasın Duramayasın
O Bulamaya Aramaya Duramaya
Biz Bulamayalım Aramayalım Duramayalım
Siz Bulamayasınız Aramayasınız Duramayasınız
Onlar Bulamayalar Aramayalar Duramayalar
Imbuhan Negatif
A, I, O, U : MA
E, İ, Ö, Ü : ME
biasanya , kata ganti orang yang sering dipakai
yaitu ben dan biz;
BEN : EYLEM+MA atau ME+Y+AYIM atau EYİM.
BİZ : EYLEM+MA atau ME+Y+ALIM atau ELİM.
misalnya :
Biz perşembe günü hediye al-alım ama gramer
sınavı yapma-y-alım. " Hari Kamis kami ingin
membeli hadiah, namun kami tidak ingin melakukan ujian grammar.’ "
Biz her zaman bu sınıfta kal-alım, diğer sınıfta dön-me-y-elim. " Kami ingin selalu tinggal di kelas ini, kami tidak ingin ke kelas yang lain.’ "
Biz parkta gitme-y-elim. " Kita tidak ingin " usah " pergi ke taman.’ "
Biz pasta yeme-y-elim. " Kami tidak ingin memakan kue basah.’ "
Arkadaşlar, koridorda bağırmayalım! " Teman-
teman, mari kita tidak berteriak dalam koridor!’ "
Yerlere tükürmeyelim! " Mari " kita " jangan meludah di sembarang tempat!’ "
Caddenin ortasında durmayalım. " Mari " kita " jangan berdiri di tengah jalan!’ "
Akşama kadar orada beklemeyesin. " Kamu jangan menunggu sampai malam di sanalah!’ "
Geçkalmayasın. " Kamu jangan sampai
terlambatlah!’ "
Ben çay içeyim, kahve içme-y-eyim. " aku ingin minum teh, aku tidak ingin minum kopi.’ "
Bugün vapura binme-y-eyim. " Hari ini aku tidak ingin menaiki kapal.’ "
Ben alışveriş yapma-y-ayım. " aku tidak ingin
berbelanja.’ "
Biz yarın ders çalış-ma-y-alım, şarkı öğren-elim." Kami tidak ingin belajar materi esok hari, kami ingin belajar lagu.’ "
3. Bentuk Pertanyaan
Rumus:
Kata Kerja + İstek Kipi + Kata Ganti Orang + Imbuhan Tanya
Bulmak Aramak Durmak
Ben Bulayayım mı? Arayayım mı? Durayayım mı?
Sen - - -
O- - -
Biz Bulayalım mı? Arayalım mı? Durayalım mı?
Siz - - -
Onlar - - -
biasanya , kata ganti orang yang sering
dipakai yaitu ben dan biz:
BEN : EYLEM+ " Y " AYIM atau EYİM+MI atau Mİ?
BİZ : EYLEM+ " Y " ALIM atau ELİM+MI atau Mİ?
Untuk lebih memahaminya, coba Anda lihat
beberapa berikut:
Ben yeni bir çanta al-ayım mı? " apa aku " harus " beli tas yang baru?’ "
Ben bu akşam yemek hazırla-y-ayım mı? " Maukah
nanti sore aku yang menyiapkan makanan?’ "
Biz yarın masa tenisi oyna-y-alım mı? " apa
besok kita mau main tenis meja?’ "
Biz yarın şarkı öğren-elim mi? " apa besok kita
akan belajar lagu?’ "
Biz hafta sonunda pikniğe gitd-elim mi? " apa
kita pergi piknik akhir pekan ini?’ "
Ben oyna-y-ayım mı? " Bolehkah aku main?’ "
Biz oyna-y-alım mı? " apa kami juga dapat
bermain?’ "
Ben geze-eyim mi? " apa aku dapat berkeliling
dulu?’ "
Biz geze-elim mi? " Kita keliling yuk!?’ "
Çağır-ayım mı? " apa aku panggil?’ "
Çağır-alım mı? " apa kita panggil " saja " ?’ "
Öğle yemeğini lokantada yiyelim mi? " apa kita
hendak makan siang di restoran?’ "
Sabah kahvaltı yapmayalım mı? " apa kita tidak
ingin sarapan pagi?’ "
tommy ’e mektup yazmayayım mı? " apa aku
tidak akan menulis surat ke Ahmad?’ "
Ben söyleyeyim mi? " apa aku yang akan
berkata?’ "
Kapıyı açayım mı? " apa pintunya aku
buka?’ atau ‘Mau pintunya aku buka?’ "
Bu börek güzel mi? yei-y-eyim mi? " apa kue ini
enak? Boleh kumakan?’ "
misalnya dalam dialog :
Ben sana yardım ede-eyim mi? " apa perlu aku
bantu?’ "
Evet, sen bana yardım et! " Iya, bantulah aku!’ "
Hayır, sen bana yardım etme! " Tidak, jangan kau
bantu aku.’ "
Ben müzeye gid-eyim mi? " apa aku dapat pergi
ke museum?’ " Evet, sen git! " Iya, pergilah!’ "
Hayır, sen gitme! " Tidak, jangan pergi!’ "
Ben Arapça konuş-ayım mı? " apa aku boleh
berbicara bahasa Arab?’ "
Evet, sen atau siz Arapça konuşun! " Iya, kamu atau anda berbicalah bahasa Arab.’ "
Hayır, sen atau siz Arapça konuş-ma-yın! " Tidak, kamu atau Anda jangan berbicara bahasa Arab.’ "
d. Biz yurda gid-elim mi? " apa kita pergi ke
asrama?’ " " Bentuk perizinan "
Evet, siz yurda gidin! " Iya, pergilah kalian ke
asrama.’ " Hayır, siz yurda git-me-yin. " Tidak, janganlah
pergi ke asrama.’ "
" Menerima tawaran "
Evet, biz yurda gid-elim. " Iya, yuk kita pergi ke asrama!’ "
Hayır, biz yurda git-me-y-elim. " Tidak, kita tidak akan pergi ke asrama.’ "
1. Kadang arti kata tergantung pada pemakaian. Kadang juga bermakna perintah.
misalnya : Yarına kadar hepsini okuy-alım. " Sampai besok, semuanya baca!’ "
2. Dilek-şartkipi juga kadang bermakna seperti istek kipi.
misalnya :
Bugün babam gelse. " istek " " Kemungkinan hari ini ayah aku akan datang.’ "
Babam gelse parka gideriz " şart " . " bila ayah aku datang, kita pergi ke taman. "
Khususnya saat dilek-şartkipi dipakai
dengan kata “keşke”, maka maknanya menjadi istek kipi " keinginan’ " . misalnya :
Keşke savaş olmasa. " Andai tidak ada perang.’ " Keşke daha çabuk büyüsem. " Andai aku bisa cepat besar.’ " Keşke bütün insanlar dost olsa. " Andai semua manusia itu sahabat.’ " —Ingin agar semua orang menjadi sahabat.
3. Kadang istek kipi juga bermakna usulan.
misalnya :
a. Seninle parka biraz dolaşalım mı? " Bisakah kita bersamamu pergi ke taman?’ " " Ada usulan untuk pergi taman. "
4. Istek kipi juga bermakna suatu rencana.
misalnya :
Ben saat 13:00’te TÖMER’den çıkayım, Migros’a gideyim, alışveriş yapayım, otobüse bineyim ve eve döneyim.
" aku jam 13.00 akan keluar dari Tomer, lalu
aku ingin pergi ke Migros dan berbelanja, lalu aku akan naik bus dan pulang ke rumah.’ "
. Biz perşembe günü için yemek pişirelim,
hediyelerimizi birbirimize verelim, sınıfta kahve içelim, Türkçe konuşalım, ve müzik dinle-y-elim.
" Kami hari Kamis akan memasak makanan,
kami ingin berbagi hadiah kepada kami satu sama lain, lalu kami ingin meminum kopi di kelas,
bercakap bahasa Turki dan mendengarkan musik. "
5. Pengecualian.
misalnya :
Gid-eyim atau elim, ed-eyim atau elim, tad-ayım atau alım, yi-y-eyim atau
elim, di-y-eyim atau elim.
Keseluruhan bentuk Istek Kipi:
Positif Negatif Pertanyaan Pertanyaan
Positif Negatif
Ben Çık-ayım Çık-ma-y-ayım Çık-ayım Çık-ma-y-
mı? ayım mı?
Sen Çıkay-asın Çık-ma-y-asın - -
O Çık-a Çık-ma-ya - -
Biz Çık-alım Çık-ma-y-alım Çık-alım Çık-ma-y-
mı? alım mı?
Siz Çık-ay-asınız Çık-ma-y-asınız - -
Onlar Çık-alar Çık-ma-y-alar - -
Dilek-Şart Kipi " -sa atau -se "
Dilek-Şart kipi yaitu suatu imbuhan yang
menghubungkan antara suatu kejadian dengan syarat dan keinginan. suatu kata kerja yang diimbuhkan dengan imbuhan dilek-şart tidak memiliki makna bila sendiri karena imbuhan ini merupakan unsur yang membantu menghubungkan “akibat” suatu hal kepada “syarat” dalam suatu kalimat. Kata yang membantu Dilek-Şart kipi yaitu eğer atau sayet " bila ’ " , dan keşke " andai’ " . misalnya :
Her gün dört saat ders çalışsam okul birincisi
olurum. " bila setiap hari aku belajar selama
4 jam, aku akan menjadi juara pertama kelas.’ "
Çok zengin olsan ne yaparsın? " bila kamu
menjadi seorang yang sangat kaya, apa yang kamu lakukan?’ "
İki saat daha çalışsak işi bitireceğiz. " bila dua
jam lagi kita bekerja, pekerjaan ini akan kita
selesaikan. "
Nasrettin Hoca der ki: “Bir çocuk olsam kırk
yıl büyümem.” " Guru Nasruddin berkata, “bila
aku menjadi seorang anak, aku tidak ingin
besar selama empat puluh tahun.”’ "
Bu işi şimdi bitirseniz çok iyi olur. " bila
pekerjaan ini Anda selesaikan sekarang, akan menjadi sangat bagus sekali.’ "
Öğrenciler gelse beraber gideceğiz; ama
öğrenciler gelmedi. " bila murid-murid sudah
datang kita akan pergi bersama, namun mereka sekarang belum datang.’ "
pemakaian:
Cukup dengan menambahkan imbuhan -sa atau -se di belakang kata kerja. Rumus:
Kata Kerja + -sa atau -se+ İmbuhan Kata Ganti Orang
misalnya : çalış–sa–m
1. Bentuk Positif
Kata Kerja + -sa atau -se+ Imbuhan Kata Ganti Orang
Okumak Temizlemek Görmek
Ben Okusam Temizlesem Görsem
Sen Okusan Temizlesen Görsen
O Okusa Temizlese Görse
Biz Okusak Temizlesek Görsek
Siz Okusanız Temizleseniz Görseniz
Onlar Okusalar Temizleseler Görseler
misalnya :
Onu bir yakalasam bir daha bırakmayacağım. " bila dia bisa aku tangkap, tidak akan aku lepaskan
lagi.’ " Param olsa bir araba alacağım. " bila uang aku ada, aku akan membeli suatu mobil.’ "
Bir defa okusan unutmazsın. " bila kamu membaca satu kali, kamu tidak akan lupa.’ "
Ararsan, sorarsan bulursun. " bila kamu hubungi, lalu kamu tanya, kamu akan menemukannya.’ "
Biraz daha çalışsam bu sınavdan yüz alabilirim. " bila aku belajar sedikit lebih lagi, ujian kali ini aku akan memperoleh nilai seratus.’ "
Babamdan izin alsam ben de gideceğim. " bila aku memperoleh izin dari ayah aku , aku juga akan
pergi.’ "
İlaç içsen hastalığın geçer. " bila kamu meminum obat, sakitmu ini akan pergi.’ "
Borçlarımı ödesem bir daha borç almayacağım.
" bila aku membayar utang-utang aku , aku tidak akan lagi berutang.’ "
2. Bentuk Negatif
Kata Kerja + Imbuhan Negatif + -sa atau -se + Imbuhan Kata
Ganti Orang
Okumak Temizlemek Görmek
Ben Okumasam Temizlemesem Görmesem
Sen Okumasan Temizlemesen Görmesen
O Okumasa Temizlemese Görmese
Biz Okumasak Temizlemesek Görmesek
Siz Okumasanız Temizlemeseniz Görmeseniz
Onlar Okumasalar Temizlemeseler Görmeseler
misalnya :
Ben progama katılmasam problem olur mu?
" bila aku tidak mengikuti acara, apa menjadi masalah?’ "
Ödevimi yapmasam da bu konuyu anlayabilirim.
" bila aku tidak mengerjakan pekerjaan rumah aku , aku juga bisa memahami bab ini.’ "
Ben yardım etmesem siz bu işi biteremediniz.
" bila aku tidak membantu, Anda tidak akan
menyelesaikan pekerjaan ini.’ "
Biraz uyumasam dinlenemem. " bila aku tidak
sedikit tidur, aku tidak bisa beristirahat.’ "
Siz gelseniz de gelmeseniz de biz gideceğiz. " bila
Anda datang maupun tidak datang, kami tetap akan pergi.’ "
3. Bentuk Pertanyaan
Kata kerja + -sa atau -se + Imbuhan Kata Ganti Orang + Soru Eki
Okumak Temizlemek Görmek
Ben Okusam mı? Temizlesem mi? Görsem mi?
Sen Okusan mı? Temizlesen mi? Görsen mi?
O Okusa mı? Temizlese mi? Görse mi?
Biz Okusak mı? Temizlesek mi? Görsek mi?
Siz Okusanız mı? Temizleseniz mi? Görseniz mi?
Onlar Okusalar mı? Temizleseler mi? Görseler mi?
misalnya :
Misafirimiz gelecek, temizlik yapsak mı? " Tamu kita akan datang, bagaimana kalau kita bersih-bersih?’ " Dersten sonra beraber sinemaya gitsek mi?" sesudah pelajaran nanti, bagaimana kalau kita pergi ke bioskop?’ "
Ondan özür dilesem mi? " apa aku meminta
maaf " saja " kepadanya?’ "
Acaba, oğlumu Türkiye’ye getirsem mi? " Kira-kira,
apa aku bawa " saja " putraku ke Turki?’ "
Ben acaba onunla evlensem mi? " apa kamu
menikah dengannya " saja " ya?’ "
Sen acaba yarınki toplantıya katılsan mı? " Kira-
kira, apa kamu ingin ikut kumpul di esok hari?’ " . Acaba o da biz bizimle sinemaya gelse mi? " Kira- kira, apa dia juga ingin ikut ke bioskop dengan kita?’ " Biz acaba onu da davet etsek mi? " Kira-kira apa kita ingin mengundangnya juga?’ "
Siz acaba siz o iş teklifini kabul etseniz mi? " Kira-
kira apa Anda menerima tawaran kerjaan itu?’ " Onlar acaba onlar erken yatsa " lar " mı? " Kira-kira apa mereka ingin tidur lebih awal?’ "
Eve gitsem mi gitmesem mi karar veremiyorum.
" aku belum memutuskan apa aku akan pergi ke rumah atau tidak pergi.’ "
Bu kitabı okusam mı acaba? " Bagaimana bila aku
membaca buku ini?’ "
Yemeği şimdi hazırlasak mı? " Bagaimana bila kita
menyiapkan makanan sekarang?’ "
Bu masadan bir tane daha alsak mı? " Bagaimana
bila kita mengambil satu meja lagi dari sini?’ " Akşam yemeğini şimdi yesek mi? " Bagaimana bila kita makan malam sekarang?’ "
Bu akşamki partiye gitsem mi? Evet, git atau Hayır,
gitme. " apa aku " harus " pergi ke pesta sore ini? Iya, pergilah. atau Tidak, jangan pergi.’ "
Şu ayakkabı çok beğendim ama pahalı alsam mı?
" Aku suka sekali sepatu ini, namun mahal sekali. Beli tidak ya?’ "
Dilek-Şart Kipi saat dipakai dalam kata kerja yang
berbeda-beda.
1. Geniş Zaman atau Kata Kerja Setiap Waktu
misalnya :
Doğum günü partime gelmezseniz size kızacağım.
" bila kalian tidak datang pada pesta ulang
tahunku, aku akan marah.’ "
Yarın bize gelirsen sana pul koleksionumu
göştereceğim. " bila besok kamu datang ke kami, maka aku akan menandakan koleksi perangkoku.’ " Yavrum, yemeğini bittirsen sana oyuncak alırım atau alacağım. " Anakku, bila kamu menghabiskan makananmu, maka aku akan membelikanmu mainan.’ "
2. Şimdiki Zaman atau Kata Kerja Sekarang
misalnya :
Alerji oluyorsan güneşte dışarı çıkmamalısın.
" bila kamu alergi, kamu tidak harus keluar di bawah matahari.’ "
Türkçe bilmiyorsanız nasıl sınavdan geçtiniz?
" bila kalian tidak mengetahui bahasa Turki,
bagaimana kalian dapat melewati ujian?’ "
Eğer çocuklar hala uyuyorlarsa onları kaldır,
okula geç kalacaklar. " bila anak-anak masih
tidur, bangunkan mereka, mereka akan terlambat
ke sekolah.’ " Anlıyorsanız başınızı öne arkaya sallayın. " bila kalian atau Anda mengerti, anggukkan kepalamu ke depan belakang.’ "
3. Gelecek Zaman atau Kata Kerja Akan Datang
misalnya :
Ali ve Ayşe evlenmeyecelerse nişanlamamaları
gerekirdi. " bila Ali dan Aisyah tidak akan
menikah, mereka tidak perlu bertunangan.’ " Anneciğim, yazın Bodrum’a gideceksek atau gidersek yeni mayo almak istiyorum. " Ibuku, bila esok kita akan pergi ke Bodrum, aku ingin membeli baju renang yang baru.’ "
Bana yardım etmeyecekseniz neden evi taşırken geldiniz? " bila kalian tidak akan membantuku,
kenapa kalian datang saat pindahan rumah?’ "
4. Geçmiş Zaman atau Kata Kerja Lampau " -Di atau -Miş " misalnya :
Ödevini bitirdiysen TV seyredebilirsin. " bila kamu sudah menyelesaikan tugas, kamu boleh
menonton TV.’ "
Paran kalmadıysa borç iste. " bila uangmu tidak
tersisa, mintalah utang.’ "
Siz İzmir’deki müzeleri gezdiyseniz ben size
eğlence hayatını göştereyim. " bila kalian sudah mengunjungi museum yang di Izmir, aku akan menandakan kehidupan yang menghibur kalian.’ " . Eğer Japonya’da deprem olmuşsa kesin tsunami de olacaktır. " bila sudah terjadi gempa di Jepang, pasti akan terjadi tsunami’. "
pemakaian Dilek Kipi “Keşke”
misalnya :
Keşke öğretmenimiz klimayı açsa da ısınasak.
" Andai Pak Guru menyalakan AC dan kita merasa hangat.’ "
Keşke bütün konuları kolayca anlasam. " Andai
semua materi bisa aku pahami dengan mudah.’ " Keşke şimdi eve gitsek de uyusak. " Andai kita bisa pergi ke rumah sekarang dan tidur.’ "
Keşke Mülki sussa. " Andai Mulki bisa diam.’ "
Keşke yarın hava sıcak olsa da pikniğe gitsem.
" Andai esok udaranya panas dan aku ingin pergi
piknik.’ " Keşke yarın okul tatil olsa. " Andai besok sekolah itu libur.’ "
Keşke uzun bir yolculuğa çıksam. " Andai aku
pergian jauh.’ "
Keşke bir ayda 10kg versem. " Andai aku bisa
mengurangi " berat badan " 10 kg dalam 1 bulan.’ " Keşke öğrencilerim derse zamanında gelse " ler " " Andai murid-muridku datang ke kelas tepat waktu.’ "
1. Bentuk Positif Çok iyi Türkçe Konuşsam
Çok iyi Türkçe Konuşsan
Keşke Ben Çok iyi Türkçe Konuşsa
Keşke Sen Çok iyi Türkçe Konuşsak
Keşke O Çok iyi Türkçe Konuşsanız
Keşke Biz Çok iyi Türkçe Konuşsalar
Keşke Siz
Keşke Onlar
Keşke Ben Çok çabuk kilo Versem
Keşke Sen Çok çabuk kilo Versen
Keşke O Çok çabuk kilo Verse
Keşke Biz Çok çabuk kilo Versek
Keşke Siz Çok çabuk kilo Verseniz
Keşke Onlar Çok çabuk kilo Verse " ler "
Untuk lebih memahaminya, mari kita lihat misalnya -
misalnya lain berikut ini:
Keşke saçlarım çabuk uzasa. " Andai rambutku
tumbuh panjang dengan cepat.’ "
Keşke yaz gelse de denize gitsem. " Andai musim
panas datang dan aku pergi ke laut.’ "
Keşke benimde Türkler gibi sakalım olsa. " Andai
aku memiliki jenggot seperti orang Turki.’ "
Keşke Endonezya’ya gitsem de ailem ile görüşsem.
" Andai aku pergi ke Indonesia dan bertemu dengan keluargaku.’ "
Keşke bir gün zengin olsam. " Andai suatu hari aku
kaya.’ " Keşke Türkçe öğrenip diplomamı olsam. " Andai aku bisa memahami bahasa Turki dan memperoleh ijazah.’ "
Keşke babam Türkiye’ye gelse. " Andai ayahku
datang ke Turki.’ "
2. Bentuk Negatif
misalnya :
Keşke o partiye gelmese. " Andai dia tidak datang ke pesta itu.’ "
Keşke biz yarın sınava girmesek. " Andai kita
besok tidak pergi ke ujian.’ "
Keşke siz yaramazlık yapmasanız. " Andai kalian tidak nakal.’ "
Keşke onlar sigara içmeseler. " Andai mereka
tidak merokok.’ "
Keşke Jordan derse geç kalmasa. " Andai Jordan tidak terlambat ke pelajaran.’ "
Keşke öğretmenimiz hızlı konuşmasa. " Andai guru kita tidak berbicara sangat cepat.’ "
Keşke öğretmenimiz çok ödev vermese. " Andai guru kita tidak memberikan banyak tugas.’ "
Keşke ben çalışmasam. " Andai aku tidak belajar.’ " Keşke sen yalan söylemesen. " Andai kamu tidak berbohong.’ "
1. Fungsi imbuhan dilek-şart yang kedua saat diimbuhkan
pada suatu kata yaitu bermakna “keinginan”.
misalnya :
Akşam bize gelseniz birlikte yemek yeriz. " bila
malam Anda ingin mendatangi kita, kita bisa makan bersama.’ "
Bu akşam sinemaya gitmesek; çünkü çok işim var.
" Bagaimana " bila malam ini kita tidak ingin
pergi ke bioskop karena aku memiliki banyak
pekerjaan.’ " Keşke tatil gelse de dedemin evine gitsem. " Andai liburan datang, aku ingin pergi ke rumah kakek aku .’ "
Keşke stadyuma beraber gitsek. " Andai kita pergi
ke stadion bersama.’ " Keşke daha çok spor yapabilsek. " Andai kita bisa berolahraga lebih banyak lagi.’ "
2. Pada kalimat yang berimbuhan dilek-şart juga bisa ditambahkan kata “eğer” dan “sayet”.
misalnya :
Eğer yarın derse gelmeyecekseniz bana haber verin.
" bila kalian tidak akan datang ke pelajaran esok, kabari aku.’ "
Eğer paran biterse arkadaşımdan borç alırım.
" bila uangmu habis, aku akan mengambil utang ke temanku.’ "
Eğer yemeğini yediysen ve ödevini yaptıysan
televizyon izlemene izin vererim. " bila kamu
sudah makan dan mengerjakan tugas, aku akan mengizinkanmu menonton televisi.’ "
Eğer okula gitsem onu bulabilirim. " bila aku
pergi ke sekolah, aku bisa menemukan dia.’ " Eğer yağmur yağmasa bütün bitkiler kurur. " bila
tidak hujan, semua bibit ini sudah kering.’ "
Şayet derslerime daha düzenli çalışsam, üniversiteyi kazanabilirim. " Kalau aku belajar lebih teratur lagi, aku akan bisa lulus universitas.’ "
pemakaian Imbuhan -sa atau -se yang Lain:
1. saat imbuhan –dı " imbuhan masa lampau " datang sesudah -sa atau -se:
Rumus:
Kata Kerja+ " Ma " Sa+Y+Imbuhan -dı+Kişi Eki
misalnya :
Keşke sende gelsen – gelseydin " Yarın " . " Andai
engkau juga datang " esok.’ "
Keşke annemin kalbini kırmasaydım. " Andai tadi
aku tidak menyakiti hati ibuku.’ "
Keşke maçta daha iyi oynasaydık da kazana saydık.
" Andai kita tadi dapat bermain lebih baik di
pertandingan, pasti kita menang.’ "
Keşke çocuklar bu kadar gürültü yapmasalardı.
" Andai anak-anak tidak ribut sampai seperti ini.’ "
Keşke şimdi evde olsaydım. " Andai saja aku di
rumah sekarang.’ "
Keşke o yalnızken ve hastayken evde onun yonın da
olsaydım, ama artık çok geç onu kaybettim. " Andai saja aku bisa di sampingnya saat dia sendiri dan di rumah, namun kini sudah sangat terlambat dan aku kehilangannya.’ "
Keşke sende partiye gelseydik çok eğlendik. " Andai saja kita dapat pergi ke pesta, kita pasti sudah bersenang-senang.’ "
2. Bentuk pertanyaan bila dihubungkan dengan imbuhan -dı:
Rumus:
Kata Kerja + " Ma " -Sa atau -Semı+ " Y " + Imbuhan dı + Kişi
Eki?
misalnya :
Sence sınavdan önceki gece konsere gitmesemiydik? " Menurutmu sebelum ujian tidakkah kita pergi ke konser malam?’ "
Boş ver sınavı, bu konseri kaçıramayız, halklısın ama eve dönüp ders çalışmalıyız. " Ujian tidak penting, kita tidak dapat melewati konser ini, kau benar namun kita harus pulang dan belajar.’ " Acaba, çocuklar okuldan eve geç gelmeseler miydi?
" Kira-kira, apa tadi anak-anak tidak terlambat datang ke rumah dari sekolah?’ "
Evet, haklısın, biz onları aldım. " Iya, kau benar, aku sudah menjemput mereka.’ "
Acaba ondan özür dilesemiydim? " Bagaimana bila tadi aku meminta maaf darinya?’ "
Evet, keşke dileseydin. " Iya, andai saja kau tadi meminta maaf.’ "
Hayır, dilemene gerek yok atau yoktu. " Tidak, tidak perlu kau meminta maaf.’ "
Acaba, uçakla gitmesemiydin? Hava çok kötü.
" Kira-kira, bagaimana bila kau tidak pergi dengan pesawat? Udara sangat buruk.’ "
Tamam, merak etme belki trenle giderim. " Iya, jangan khawatir, mungkin aku pergi dengan kereta.’ "
3. bila sebelum imbuhan -sa atau -se yaitu nama atau sifat:
Rumus:
Nama atau Sıfat + " Y " -Sa atau -Se + Kişi Eki
misalnya :
Eğer akıllıysan her şeyi başabilirsiniz. " bila kamu pintar, kamu bisa sukses untuk semuanya
Bugün hastaysan okula gitme. " bila kamu hari ini sakit, jangan pergi ke sekolah.’ "
Eğer tembelseniz başarılı olmazsınız. " bila kalian malas, kamu tidak akan sukses.’ "
4. -SA atau -SE DA atau BİLE atau dalam bahasa Indonesia berarti
walau atau walaupun.
misalnya :
Misafirliğe gittiğimde yemeği sevmesem de ev
sahibine ayıp olmasın diye yerim. " walau aku tidak menyukai makan saat bertamu, aku tetap
makan agar tidak menjadi aib bagi tuan rumah.’ "
Sigara içmesem de öksürüyorum. " walau aku
tidak merokok, aku tetap batuk.’ "
Spor yapsam da zayıflayamıyorum. " walau
aku berolahraga, aku tetap tidak bisa kurus.’ " Bana kızsan da sana doğruları söylemek zorundayım. " walau kamu marah kepadaku, aku tetap harus mengatakan yang sebenarnya.’ "
Hava çok soğuk olsa da dışarıya çıkacağız.
" walau udara sangat dingin, kita akan tetap
keluar.’ "
Çok çalışsanız da başarılı olamıyorsunuz.
" walau kamu banyak belajar, kau tidak akan
bisa berhasil.’ "
Pahalı olsa da o çantayı alacağım. " walau
mahal, aku akan membeli tas itu.’ "
Yıllar geçsede sizi unutmam. " walau tahun-
tahun berlalu, aku tidak akan melupakan Anda.’ "
. Daha çabuk Türkçe öğrenmek için, anlamasanız
da Türkçe programları izleyin. " Untuk menguasai bahasa Turki lebih cepat, walau kalian tidak memahami, tetaplah menonton program-program berbahasa Turki.’ "
Yağmur yağsa da atau bile pikniğe gideceğiz. " walau
turun hujan, kita tetap akan pergi piknik.’ "
Benden özür dilerse de atau bile onu offetmeyeceğim. " walau dia meminta maaf kepadaku, aku tidak akan memaafkannya.’ "
Taksiye binsek de filme gelmek yetişmeyiz.
" walau kita mengendarai taksi, kita tidak dapat mengejar film.’ "
Sen istemesen de bizimle gelmek zorundasın.
" walau kamu tidak ingin, kau tetap harus
datang bersama kami.’ "
5. ...SA ...SA
1. Bermakna ‘hanya dia yang dapat mengerjakan’.
misalnya :
Bu sorunun cevabını bilse bilse Mike bilir. " Hanya Mike yang mengetahui jawaban pertanyaan ini.’ " Bu saatte gelse gelse Özlem gelir. " Hanya Özlem yang memungkinkan datang pada jam ini.’ "
Bana yardım etse etse babam yardım eder. " Hanya
ayahku yang memungkinkan menolongku.’ "
Paramı çalsa çalsa sony çalışmıştır. " Hanya
sony yang memungkinkan mencuri uangku.’ " Muhammed çok güçlü, bu masayı kaldırsa kaldırsa Muhammed kaldırır. " issac newton sangat kuat, hanya dia yang dapat mengangkat meja ini.’ " Bana yardım etse etse Dicky yardım eder, çünkü o benim en iyi arkadaşım. " Hanya Dicky yang dapat membantu aku , karena dia temanku yang paling baik.’ "
Bu soru çok zor, bu soruyu çözse çözse o çözer,
çünkü matematiği çok iyi. " Pertanyaan ini sangat
sulit, hanya dia yang dapat menyelesaikannya
karena matematika dia sangat bagus.’ "
A : “Bu camı kim kırdı?” " Siapa yang memecahkan
kaca ini?’ "
B : “Bilmiyoruz öğretmenim.” " Tidak tahu, Pak
Guru.’ "
A : “Bu camı kırsa kırsa Nofri kırmıştır, çünkü
sınıfın en yaramazı Nofri.” " Hanya Nofri yang
memungkinkan memecahkan kaca ini karena yang
paling nakal di kelas yaitu Nofri.’ "
2. Bermakna ‘yang paling atau maksimal’.
misalnya :
A : “Bu otelde bir gece kalmak sence ne kadardır?”
" Menurutmu satu malam tinggal di hotel ini berapa harga?’ "
B : “Olsa olsa 150 TL’dir.” " Paling paling 150
Lira.’ "
A : “Sence pizza kaç liradır?” " Menurutmu harga
pizza berapa lira?’ "
B : “Olsa olsa 10 TL’dir.” " Paling paling 10 lira?’ "
Film süre süre 1 saat sürer. " Film paling lama 1 jam.’ "
Bu kitap olsa olsa10 Lira’dır. " Buku ini paling
mahal 10 lira.’ "
A : “İzmir’den cairo ’a kaç saat sürer?” " Berapa jam lama dari Izmir ke cairo ?’ "
B : “Bilmiyorum ama sürse sürse 6 saat sürer.” " Aku tidak tahu, namun paling lama 6 jam.’ "
6. -Sa atau -Se Mi Ma -Sa atau -Se Mi?
Bermakna ‘tidak memberikan keputusan’.
misalnya :
Bu grameri anlamadım, ama öğretmenimiz daha
anlamlı, acaba sorsam mı sormasam mı? " Aku
tidak paham grammar ini, namun guruku lebih
paham, kira-kira aku tanya tidak ya?’ "
Resimde pasta çok güzel görünüyor, acaba yesem mi yemesem mi? " Kue yang ada dalam gambar terlihat sangat enak, kira-kira aku makan tidaknya?’ "
7. ... Sa Da ... Masa Da
Bermakna ‘mau tidak mau’ " tidak ada syarat’ " .
misalnya :
İstesem de istemesem de o adamla evleneceğim.
" Mau tidak mau, aku akan menikahi orang itu.’ " İsteseniz de istemeseniz de sınava gideceksiniz.
" Mau tidak mau, kalian akan masuk ujian.’ "
İstersek de istemesek de ona yardım edeceğiz.
" Mau tidak mau, kita akan menolongnya.’ "
İzin verseniz de vermeseniz de biz teneffüse
çıkacağız. " Mau Anda memberi izin atau tidak,
kami akan keluar untuk istirahat.’ "
Sen gelsen de gelmesen de biz oraya gideceğiz.
" Mau kamu datang atau tidak, kami akan pergi
ke sana.’ "
İstesen de istemesen de o yemeği bitireceksin.
" Mau tidak mau kau akan menghabiskan makanan itu.’ "
İsteseniz de istemeseniz de bizimle geleceksiniz.
" Mau tidak mau kamu akan datang bersama
kami.’ "
İstesen de istemesen de bu sınava gireceksin. " Mau tidak mau kamu akan masuk ujian ini.’ "
Beni sevse de sevmese de ben onu seveceğim. " Mau dia suka aku atau tidak, aku tetap suka dia.’ " Siz gelseniz de gelmeseniz de ders yapacağız.
" Mau kamu datang atau tidak, kita tetap akan
melanjutkan pelajaran.’ "
Ağlasan da yalvarsan da seni affetmeyeceğim.
" Mau kamu menangis atau memohon, aku tidak
akan memaafkanmu.’ "
a. A : “Ben çok aç değilim yemek yemeyeceğim.”
" Aku tidak begitu lapar, aku tidak akan makan.’ "
B : “Sen yesen de yemesen de yemek yapacağım,
çünkü çocuklar çok aç.” " Mau kamu makan atau
tidak, aku pun akan memasak, karena anak-anak
sangat lapar.’ "
b. A : “Grip oldum, sence doktora gideyim mi?” " Aku
flu, menurutmu apa aku harus ke dokter?’ "
B : “Gitsen de gitmesen de 1 hafta içinde iyileşirsin.”
" Mau kau pergi atau tidak, dalam seminggu kau
akan sembuh.’ "
c. A: “Yarın okula gitmek istemiyorum.” " Aku tidak
ingin pergi ke sekolah besok.’ "
B: “İstesen de istemesen de okula gideceksin.”
" Mau tidak mau, kau akan pergi ke sekolah.’ "
misalnya lain dalam dialog :
A : “Ben yarın gideceğim.” " Aku besok akan pergi. "
B : “Gideceksen yaa!! 30 defa söyledin. Bana ne!”
" Iya, kamu pergi saja! Tiga puluh kali kau
sudah bilang. Apa urusanku!’ "
A : “Kızım, beni dinle! Adam çok zengin.” " Putriku,
dengarkan aku! Orang itu sangat kaya.’ "
B : “Zenginse zengin ya! Bana ne, ben Dicky’ye
seviyorum.” " Kalau dia kaya ya kaya! Apa
urusanku, aku tidak suka Dicky.’ "
A : “Sen içki mi içtin?” " Apa kau meminum
minuman?’ "
B : “İçtiysem içtim.” " bila aku minum ya minum.’ " A : “Okula gitmedim değil mi?” " Kamu tidak pergi ke sekolah, iya kan?’ "
B : “Gitmediysem gitmedim, sana ne!” " bila aku
tidak pergi ya tidak pergi, apa urusanmu!’ "
Ne yaparsan yap seni affetmeyeceğim, seninle
evlenmeyeceğim, ben Türkiye’ye gideceğim. " Kamu mau mengerjakan apa pun juga aku tidak akan memaafkanmu, aku tidak akan menikah denganmu, aku akan pergi ke Turki.’ "
A : “Ben gidiyorum.” " Aku pergi.’ "
B : “Gidersen git!” " Kalau kamu pergi ya pergi
saja!’ "
A : “Öğretmene söyleyeceğim.” " Aku akan bilang
ke Pak Guru.’ "
B : “Söylersen söyle!” " Kalau kamu mau bilang
ya bilang saja!’ "
A : “Bundan sonra seninle konuşmayacağım.”
" sesudah ini aku tidak akan berbicara denganmu.’ "
B : “Konuşmazsan, konuşma!” " Kalau kamu tidak
mau berbicara ya jangan bicara!’ "
A: “Çok sigara içiyorsun.” " Kau banyak merokok.’ " B : “Sigara içersem içerim, sana ne!” " Kalau aku
mau merokok ya merokok, apa urusanmu!’ "
A : “1 haftadır TÖMER’e gitmiyorsun.” " Kamu
tidak pergi ke Tomer selama satu minggu.’ "
B : “Gitmezsem gitmem yaaa!! Sana ne oluyor?”
" Kalau aku tidak pergi ya tidak pergi!! Apa
urusanmu?’ "
Ek Fiil untuk Waktu Lampau Görülen
E, İ " Y " -Dİ atau -Tİ
A, I " Y " -DI atau -TI
O, U " Y " -DU atau -TU
Ö, Ü " Y " -DÜ atau -TÜ
Yaitu, dengan menambahkan imbuhan “-idi” " bila
terpisah " atau “-di” " bila bersambung " pada akhir suatu
kata benda atau sifat. Imbuhan ini menerangkan keadaan yang
sudah terjadi pada masa lampau.
BEN -Dİ M
SEN -Dİ N
-Dİ --
O
-Dİ K
BİZ
-Dİ NİZ
SİZ
" -Dİ " LER " -Dİ "
ONLAR
1. Bentuk Positif
Rumus:
Ad Sıfat + " Y " -dı atau -tı+ Kişi Eki
misalnya pemakaian dalam kata benda atau sifat:
Kata Benda atau Sifat + -i Ek Fiil Görülen Geçmiş Zaman Eki + Kata
Ganti Orang
Öğretmen Hasta
Ben Öğretmen idim Öğretmendim Hasta idim Hastaydım
Sen Öğretmen idin Öğretmendin Hasta idin Hastaydın
O Öğretmen idi Öğretmendi Hasta idi Hastaydı
Biz Öğretmen idik Öğretmendik Hasta idik Hastaydık
Siz Öğretmen idiniz Öğretmendiniz Hasta idiniz Hastaydınız
Onlar Öğretmen idiler Öğretmendiler Hasta idiler Hastaydılar
Untuk kata ganti orang “onlar” ada dua macam:
1. Öğretmen idiler atau Öğretmendiler
2. Öğretmenlerdi
misalnya dalam kalimat:
Tarkan on yıl önce çok ünlü-y-dü. " Sepuluh tahun
yang lalu, Tarkan sangat terkenal.’ "
Şefik bey on yıl önce gençti. " Sepuluh tahun yang
lalu, Şefik yaitu seorang pemuda.’ "
Ayşe çok dürüşttü. " " Dulu " Aisyah sangatlah terry r.’ "
Ali dün çok sarhoştu. " Kemarin Ali sangat
mabuk.’ "
Dün evde yalnızdım. " Kemarin aku di rumah
sendiri.’ "
Babam, dün hastaydı. " Ayahku kemarin sakit.’ " Ben, tıp fakültesinde öğrenci-y-dim. " Dulu aku seorang murid di fakultas kedokteran.’ "
Kardeşim Ali küçüktü. " Waktu itu " Adikku Ali" masih " kecil.’ "
Ben şimdi öğretmenim. Ben yirmi yıl önce öğrenci- y-di-m. " Sekarang aku yaitu seorang guru. Dua puluh tahun lalu, aku yaitu seorang pelajar.’ " Ali şimdi mutlu. Ali dün mutsuzdu. " Sekarang Ali senang. Kemarin Ali tidak senang.’ "
Annem yirmi yıl önce güzeldi. " Dua tahun yang lalu ibuku cantik.’ "
Babam on yıl önce şişmandı. " Sepuluh tahun yang lalu ayahku gendut.’ "
Ali iki ay önce çok zayıftı. " Dua bulan yang lalu Ali sangat kurus.’ "
a. A: “Zeki on yıl önce nasıldı?” " Bagaimanakah Zaki sepuluh tahun yang lalu? "
B: “Zeki on yıl önce zayıftı, çocuktu, kısa-y-dı,
küçüktü, ilk okulda-y-dı. O çalışkandı, akıllı-y-dı,
sâkindi, korkaktı, fakirdi, neseli-y-di, mutl-y-du,
ve nazıktı.” " Sepuluh tahun yang lalu, Zaki masih kurus, kekanakan, pendek, kecil, dan masid SD. Dia dulu rajin, pintar, pendiam, penakut, miskin, ceria, bergembira, dan sopan.’ "
Hava soğuktu, yağmurlu-y-du, rüzgarlı-y-dı,
bulutlu-y-du. " Udaranya dingin, hujan, berangin, dan berawan.’ "
Hava güneşli değildi. " Udaranya tidak bermatahari.’ " Hava sıcak değildi. " Udaranya tidak panas.’ "
Lokanta sıkıcı-y-dı, pahalı-y-dı, kalabalaktı.
" Restoran itu membosankan, mahal, dan ramai.’ "
Lokanta sakin değildi. " Restoran itu tidak sepi.’ "
. Lokanta ucuz değildi. " Restoran itu tidak murah.’ " İnsanlar ilginçti, samimi-y-di, akılly-y-dı, ve
konuşkandı. " Orang-orang itu menarik, dekat,
pintar, dan suka ngobrol.’ "
İnsanlar üzgün değildi. " Orang-orang tidak sedih.’ " Bazı yemekler lezzetli-y-di. " Beberapa makanan itu lezat.’ "
Bazı yemekler yağlı-y-dı, tuzlu-y-du. " Beberapa
makanan itu berminyak dan bergaram " terlalu
banyak garam " ’ " .
2. Bentuk Negatif
Rumus:
Ad Sıfat + Değil+ -di atau -ti + Kişi Eki
misalnya pemakaian dalam kata benda atau sifat:
Kata Benda atau Sifat + Değil+ Ek Fiil Görülen Geçmiş Zaman
Eki + Kata Ganti Orang
Öğretmen Hasta
Ben Öğretmen değildim Hasta değildim
Sen Öğretmen değildin Hasta değildin
O Öğretmen değildi Hasta değildi
Biz Öğretmen değildik Hasta değildik
Siz Öğretmen değildiniz Hasta değildiniz
Onlar Öğretmen değildiler Hasta değildiler
Untuk kata ganti orang “onlar” ada dua macam:
1. Öğretmen değildiler
2. Öğretmen değillerdi
misalnya dalam kalimat:
Sen dün evde değil-di-n. " Kau kemarin tidak ada di rumah.’ "
Dün konuşkan değil-di. " Dia kemarin tidak
berbicara.’ "
Biz dün hasta değil-di-k. " Kami kemarin tidak
sakit.’ "
Siz dün yorgun değil-di-niz. " Anda kemarin tidak
lelah.’ "
Onlar dün İzmir’de değil-ler-di. " Mereka kemarin
tidak ada di İzmir.’ "
Pazar günü hava güzel değildi. " Kemarin minggu
udaranya tidak bagus.’ "
Amcam, eskiden şoför değildi. " Pamanku, dulunya
bukan sopir.’ "
Onlar, çalışkan değildi. " Dulu mereka bukan atau tidak rajin.’ "
Geçen yıl şişman değildim. " Tahun kemarin aku
tidak gemuk.’ "
Dün hava güneşli değil-di. " Kemarin udaranya
tidak bermatahari.’ "
Ben dün hava mutlu değil-di-m. " Aku tidak gembira dengan udara kemarin.’ "
misalnya
Shakira on yıl önce beyaz değildi. " Sepuluh tahun
yang lalu, Shakira tidak putih.’ "
Shakira on yıl önce uzun değildi. " Sepuluh tahun
yang lalu, Shakira tidak tinggi.’ "
Shakira on yıl önce çok güzel değildi. " Sepuluh
tahun yang lalu, Shakira tidak begitu cantik.’ "
Shakira on yıl önce ünlü değildi. " Sepuluh tahun
yang lalu, Shakira tidak terkenal.’ "
Shakira on yıl önce zayıf değildi. " Sepuluh tahun
yang lalu, Shakira tidak kurus.’ "
Shakira on yıl önce zengin değildi. " Sepuluh tahun
yang lalu, Shakira tidak kaya.’ "
Shakira on yıl önce yaşlı değildi. " Sepuluh tahun
yang lalu, Shakira tidak tua.’ "
3. Bentuk Pertanyaan
Rumus:
Ad Sıfat+ Soru Eki + -di atau -ti + Kişi Eki?
misalnya pemakaian dalam kata benda atau sifat:
Kata + Soru Eki + Ek Fiil Görülen Geçmiş Zaman Eki + Kata Ganti Orang Hasta
Öğretmen
Ben Öğretmen miydim? Hasta mıydım?
Sen Öğretmen miydin? Hasta mıydın?
O Öğretmen miydi? Hasta mıydı?
Biz Öğretmen miydik? Hasta mıydık?
Siz Öğretmen miydiniz? Hasta mıydınız?
onlar Öğretmen miydiler? Hasta mıydılar?
Untuk kata ganti orang “onlar” ada dua macam:
1. Öğretmen miydiler?
2. Öğretmenler miydi?
misalnya dalam kalimat:
Shakira on yıl once zayıf mı-y-dı? " apa Shakira
sepuluh tahun yang lalu kurus?’ "
Ben dün sinir-li mi-y-di-m? " apa kemarin aku
marah?’ "
Sen dün çalışkan mı-y-dı-n? " apa kamu
kemarin rajin?’ "
dün yorgun mu-y-du? " apa dia kemarin
kelelahan?’ "
Reis on yıl once küçük mü-y-dü? " apa Rais
sepuluh tahun yang lalu kecil?’ "
Dün hava güneşli miydi? " apa kemarin
udaranya bermatahari atau cerah?’ "
Sen, dün okulda değil miydin? " Bukannya kamu
kemarin di sekolah?’ "
Pazarda, meyveler pahalı mıydı? " apa buah-
buahan di pasar mahal?’ "
Baban, mühendis miydi? " apa ayahmu seorang
insinyur?’ "
Biz, dün bu saatlerde piknikte değil miydik?
" Bukannya pada jam-jam ini kita kemarin sedang dalam piknik.’ "
halaman 4
misalnya dalam dialog :
A: “Biz iki hafta önce hasta mı-y-dı-k?” " apa
kami dua minggu yang lalu sakit?’ "
B: “Evet, siz iki hafta once hasta-y-dı-nız.” " Iya, dua minggu yang lalu Anda sakit.’ "
“Hayır, siz iki hafta önce hasta değil-di-niz.”
" Tidak, dua minggu yang lalu Anda tidak sakit.’ "
A: “Siz geçen ay şişman mı-y-dı-nız?” " apa
kalian bulan lalu gendut?’ "
B: “Evet, biz geçen ay şişman-dı-k.” " Iya, kami dua bulan yang lalu gendut.’ "
“Hayır, biz geçen ay şişman değil-di-k.” " Tidak, kami dua bulan yang lalu tidak gendut.’ "
A: “Onlar iki yıl önce yoksullar mıydı atau yoksul mu-y-du-lar?” " apa mereka dua tahun yang lalu
tidak mampu?’ "
B: “Evet, onlar iki yıl önce yoksul-lar-dı.” " Iya,
dua tahun yang lalu mereka tidak mampu.’ "
“Hayır, onlar iki yıl önce yoksul değil-ler-di.”
" Tidak, mereka dua tahun yang lalu bukan tidak mampu.’ "
A: “cairo kalabalık mı-y-dı?” " apa cairo
ramai?’ "
B: “Evet, cairo kalabalık-tı.” " Iya, cairo
ramai.’ "
“Hayır, cairo kalabalık değil-di.” " Tidak,
cairo tidak ramai.’ "
A: “Sen dün meşgul mu-y-du-n?” " apa kamu
kemarin sibuk?’ "
B: “Evet, ben meşgul-du-m.” " Iya, kemarin aku sibuk.’ "
“Hayır, ben meşgul değil-di-m.” " Tidak, aku
kemarin tidak sibuk.’ "
A: “Ben dün çırkın mı-y-dı-m?” " apa aku
kemarin jelek?’ "
B: “Evet, sen dün çırkın-dı-n.” " Iya, kamu kemarin jelek.’ "
“Hayır, sen dün çirkin değil-di-n.” " Tidak, kamu kemarin tidak jelek.’ "
Bentuk misalnya yang lain:
Şefik bey öğrenci-y-ken zayıf-tı. " saat Pak Safik
masih pelajar, dia kurus.’ "
Ali bekar-ken mutlu-y-du. " saat Ali masih lajang,
dia dulu senang.’ "
Ülkem-de-y-ken rahat-tı-m. " saat aku masih di
negaraku, aku damai.’ "
Sen nerede-y-di-n? " Kamu tadi di mana saja?’ "
Siz nerede-y-di-niz? " Kalian dari tadi di mana
saja?’ "
Ben çocuk-tu-m, o zaman şişman-dı-m atau Ben
çocukten şişman’dım. " saat kecil, aku gendut.’ "
Gençti, o zaman güzeldi atau O gençken güzeldi.
" saat dia muda, dia cantik.’ "
Sen ilk okulda-y-ken yaramaz-dı-n. " saat masih
SD, kau nakal.’ "
Ek Fiil untuk Waktu Lampau Duyulan
Yaitu, dengan menambahkan imbuhan “mış, -miş,
muş, müş” pada akhir suatu kata. Imbuhan ini menerangkankeadaan yang tidak dilihat langsung atau berita yang didengar dari orang lain.
A, I -MIŞ
E, İ -MİŞ
O, U -MUŞ
Ö, Ü -MÜŞ
1. Bentuk Positif
Rumus:
Ad atau Sıfat + " Y " MIŞ
Kata + Ek Fiil Duyulan Geçmiş Zaman Eki + Kata Ganti
Orang
Öğretmen Tembel Hasta
Ben Öğretmenmişim Tembelmişim Hastaymışım
Sen Öğretmenmişsin Tembelmişsin Hastaymışsın
O Öğretmenmiş Tembelmiş Hastaymış
Biz Öğretmenmişiz Tembelmişiz Hastaymışız
Siz Öğretmenmişsiniz Tembelmişsiniz Hastaymışsınız
onlar Öğretmenlermiş Tembellermiş Hastalarmış
misalnya :
a. Bebekken çok yaramazmışım. " Katanya, saat
bayi aku sangat nakal.’ "
b. Ayşe, ilkokulda çok tembelmiş. " Katanya, di
sekolahan Aisyah sangat malas.’ "
c. Onun babası, beş yıl once zenginmiş. " Katanya,
lima tahun yang lalu ayahnya yaitu orang kaya.’ "
d. tommy Bey, şişman bir adammış. " Katanya, Pak
Ahmad seorang pria yang gemuk.’ "
e. Arkadaşımın babası eskiden Galatasaray’da
futbolcuymuş. " Katanya, ayah temanku dulunya
yaitu seorang pemain bola Galatasaray.’ "
f. Babam öğrenciyken çok tembelmiş ama annem çok
çalışkanmış. " saat ayahku masih siswa, katanya
dia sangat pemalas, namun ibuku sangat rajin.’ "
g. Dün öğretminimizin arabasını gördüm, çok güzelmiş.
" Kemarin aku melihat mobil guru kita, sangat bagus
sekali.’ "
h. Biliyor musunuz? Eskiden Kordonda evler yokmuş,
orası denizmiş. " apa kamu tahu? Dahulu
katanya tidak ada rumah di Kordon, di situ yaitu
laut.’ "
i. Aaa!!! Evde ekmek yokmuş. " Aaa!! Tidak ada roti
di rumah.’ "
j. Annemin söylediğine göre Endonezya şimdi çok
soğukmuş. " Menurut perkataan ibuku, katanya
Indonesia sekarang sangat dingin sekali.’ "
Untuk lebih jelasnya lihat dalam
dialog sebagai berikut:
a. A : “Nofri’ye konuştun mu? Neredeymiş?” " apa
kamu sudah berbicara dengan Nofri? Di manakah
dia?’ "
B : “Yurttaymiş, biraz hastaymış.” " Katanya, dia
ada di asrama, sedikit sakit.’ "
b. A : “İyi günler! Bu kaç lira?” " Selamat siang!
Berapa lira ini?’ "
B : “75 Lira.” " 75 lira’ "
A : “Çok pahalıymış.” " Mahal sekali.’ "
c. A : “Babamla konuştum, Endonezya’da kar varmış.”
" Aku sudah berbicara dengan ayahku, katanya ada
salju di Indonesia.’ "
B : “Yaaa!!! Hava soğukmuş.” " Waaah!! Udaranya
dingin " dong " .’ "
2. Bentuk Negatif
Kata + değil + ek fiil duyulan geçmiş zaman eki + kata
ganti orang
Öğretmen Tembel Hasta
Ben Öğretmen Tembel Hasta
değilmişim değilmişim değilmişim
Sen Öğretmen Tembel Hasta
değilmişsin değilmişsin değilmişsin
O Öğretmen değilmiş Tembel Hasta değilmiş
Biz Öğretmen değilmiş Hasta
Siz Tembel değilmişiz
Onlar değilmişiz
Öğretmen değilmişiz Hasta
Tembel değilmişsiniz
değilmişsiniz
Öğretmen değilmişsiniz Hasta
Tembel değillermiş
değillermiş
değillermiş
misalnya :
a. tommy , büyük bir çocuk değilmiş. " Katanya,
Ahmad bukan seorang anak yang besar.’ "
b. Annem, dün evde değilmiş. " Katanya, ibu aku
kemarin tidak di rumah.’ "
c. Öğrenciler, çok çalışkan değillermiş. " Katanya,
murid-murid tidak terlalu rajin.’ "
d. Arabamız yeni değilmiş. " Katanya, mobil kita
tidak baru.’ "
e. Bu gramerler hiç zor değilmiş. " Tata bahasa ini
sepertinya tidak begitu sulit, kok.’ "
f. Annenle konuştun mu? Neredeymiş? Evde değilmiş.
" apa kau sudah berbicara dengan ibumu? Di
mana dia? Katanya, dia tidak ada di rumah.’ "
misalnya dalam dialog :
a. A : “Dün Merve sinemaya gitmiş, bizde gidelim.”
" Kemarin Marwah sepertinya sudah pergi ke
bioskop, mari kita pergi juga.’ "
B : “Biliyorum, ben Merveyle konuştum ama film
hiç güzel değilmiş, çok sıkıcıymış.” " Aku juga tahu,
aku sudah berbicara dengannya, namun katanya
filmnya tidaklah bagus, sangat membosankan.’ "
3. Bentuk Pertanyaan
Kata + Soru Eki+ Ek Fiil Duyulan Geçmiş Zaman Eki+ Kata
Ganti Orang
Öğretmen Tembel Hasta
Ben Öğretmen Tembel Hasta
miymişim? miymişim? mıymışım?
Sen Öğretmen Tembel Hasta
miymişsin? miymişsin? mıymışsın?
O Öğretmen miymiş? Tembel miymiş? Hasta mıymış?
Biz Öğretmen Tembel miymişiz? Hasta mıymışız?
miymişiz? Tembel Hasta
Siz Öğretmen
Onlar miymişsiniz? miymişsiniz? mıymışsınız?
Öğretmen Tembel Hasta
miymişler? miymişler? mıymışlar?
misalnya :
a. Öğrenciler, futbol maçında mıymış? " apa
" katanya " murid-murid di permainan bola?’ "
b. Ali, çalışkan mıymış? " apa Ali seorang yang
rajin?’ "
c. Hakan, iyi bir futbolcu muymuş? " apa Hakan
seorang pemain bola yang bagus?’ "
d. Fâtih Bey, zengin bir insan mıymış? " apa Pak
Fâtih seorang pria kaya?’ "
Untuk lebih jelasnya, mari lihat
dalam dialog berikut ini:
a. A : “Nofri yeni bir restoran bulmuş çok güzelmiş.”
" Katanya, Nofri sudah menemukan suatu restoran
baru, sangat bagus.’ "
B : “Ucuz muymuş?” " apa " di sana " murah?’ "
b. A : “Neden o filmi izlemek istemiyorsun? Güzel
değilmiymiş?” " Kenapa kau tidak ingin menonton
film itu? Tidakkah filmnya bagus?’ "
c. A : “tommy sınavı kazanmamış.” " Ahmad tidak
melewati ujian.’ "
B : “Neden? Sınav zor muymuş?” " Kenapa?
apa ujiannya sulit?’ "
Ek Fiil untuk Şart Kipi
Sebelumnya dalam bab Dilek-Şark Kipi juga
sudah dijelaskan permasalahan yang sama. Namun, pada
bab sebelumnya hanya difokuskan untuk kata kerja saja,
sedang pada bab ini, akan dijelaskan khusus untuk kata
benda " nama, sifat " , yaitu dengan menambahkan imbuhan
“-sa atau -se” atau “-ise” pada akhir suatu kata. Imbuhan ini
menbubuhkan makna persyaratan atau bermaka ‘bila ’,
‘kalau’. Kembali kami ingin mengingatkan bahwa Ek Fiil
yaitu imbuhan di akhir suatu kata yang dipakai untuk
menerangkan keberadaan predikat.
1. Bentuk Positif
Rumus:
Nama atau Sıfat + " Y " -Sa atau -Se+ Kişi Eki
Kata + " Ek Fiil Eki+ Şart Kipi " + Kata Ganti Orang
Zengin Fakir Hasta
Ben Zenginsem Fakirsem Hastaysam
Sen Zenginsen Fakirsen Hastaysan
O Zenginse Fakirse Hastaysa
Biz Zenginsek Fakirsek Hastaysak
Siz Zenginseniz Fakirseniz Hastaysanız
Onlar Zenginseler Fakirseler Hastaysalar
misalnya :
a. Bugün çok hastaysan okula gitme. " bila hari ini
kamu sakit " sangat " , jangan pergi ke sekolah.’ "
b. Annen evdeyse yemeğe git. " bila ibumu di rumah,
pergilah makan.’ "
c. Paran varsa bu bisikleti al. " Kalau uang kamu ada,
belilah sepeda.’ "
d. Okul uzaksa otobüsle git. " bila lau sekolah jauh,
pergilah dengan bus.’ "
2. Bentuk Negatif
Rumus:
Nama atau Sıfat + Değıl + " Y " -sa atau -se + Kişi Eki
Kata + Değil+ " Ek Fiil Eki+ Şart Kipi " + Kata Ganti Orang
Zengin Fakir Hasta
Ben Zengin değilsem Fakir değilsem Hasta değilsem
Sen Zengin değilsen Fakir değilsen Hasta değilsen
O Zengin değilse Fakir değilse Hasta değilse
Biz Zengin değilsek Fakir değilsek Hasta değilsek
Siz Zengin değilseniz Fakir değilseniz Hasta değilseniz
Onlar Zengin değilseler Fakir değilseler Hasta değilseler
misalnya :
a. Öğretmen, okulda değilse eve gidin. " bila guru
tidak ada di sekolah, datanglah ke rumah.’ "
b. Hava yağmurlu değilse pikniğe gidebilirsiniz.
" Kalau tidak hujan, kalian bisa pergi ke piknik.’ "
c. Iyi bir aşçı değilsen yemek yapamazsın. " bila
kamu bukan seorang juru masak yang baik, kamu
tidak akan bisa memasak.’ "
d. Öğrenciler, sınıfta değilseler derse girmeyin. " bila
murid-murid tidak di kelas, jangan masuk ke
pelajaran.’ "
Kata Kerja Lampau Duyulan
Pengertian kata kerja yang menandakan bahwa
sang pembicara tidak melihat langsung suatu pekerjaan,
kejadian, atau kegiatan, akan namun sesudah beberapa waktu
lalu kabar itu terdengar atau diketahui oleh sang
pembicara. Dalam salah satu kamus saku Turki-Indonesia
imbuhan kata kerja lampau duyulan " -miş, -mış, -muş, -müş "
yaitu imbuhan pada kata kerja untuk membentuk kata benda
atau kata sifat yang bermakna: a " katanya, b " tidak diketahui
pelakunya. Bab ini juga dinamakan Belirsiz Geçmiş
Zaman atau Rivayet Geçmiş Zaman. Biasanya kabar berita
kata kerja lampau duyulan berasal dari sumber lain, orang
lain, koran, televisi, radio, ataupun buku.
Untuk cara pemakaiannya yaitu dengan meletakkan
imbuhan kata kerja lampau duyulan " -mış, -miş, -muş, -müş "
sesudah kata kerja.
A, I -MIŞ
E, İ -MİŞ
O, U -MUŞ
Ö, Ü -MÜŞ
Rumus:
Eylem atau Fiil +-mış, -miş, -muş, -müş+ Kişi Eki
misalnya :
Gelmek Gel – miş – siniz
Keterangan: “gel” yaitu kata kerja, “-miş” imbuhan kata
kerja lampau duyulan, dan “siniz” kata ganti orang.
misalnya
a. Sevmek >>> Sevmiş
b. Temizlemek >>> Temizlemişsin
c. Satmak >>> Satmışım
d. Çıkarmak >>> Çıkarmışsınız
e. Kurmak>>> Kurmuşlar
f. Anlatmak >>> Anlatmışız
misalnya :
a. Televizyonda izlediğime göre, Libya’da şavaş
başlamış. " Menurut yang sudah aku lihat di televisi,
katanya perang sudah dimulai di Libya.’ "
b. Arkadaşımın anlattığıma göre, sınavı
kazanmamışsın. " Menurut penjelasan temanku,
katanya kamu tidak lulus ujian.’ "
c. Gazetteden okuduğuma göre, İzmir’de turistleri
çok varmış. " Menurut yang sudah kubaca di koran,
katanya ada banyak turis di İzmir.’ "
1. Bentuk Positif
Fiil + İmbuhan Kata Kerja Duyulan+ Kata Ganti Orang
Sevmek Korkmak Atmak Üzülmek
Ben Sevmişim Korkmuşum Atmışım Üzülmüşüm
Sen Sevmişsin Korkmuşsun Atmışsın Üzülmüşsün
O Sevmiş Korkmuş Atmış Üzülmüş
Biz Sevmişiz Korkmuşuz Atmışız Üzülmüşüz
Siz Sevmişşiniz Korkmuşsunuz Atmışsınız Üzülmüşsünüz
Onlar Sevmişler Korkmuşlar Atmışlar Üzülmüşler
misalnya :
a. Kardeşim, köpekten çok korkmuş. " Adikku
" katanya " sangat takut kepada anjing.’ "
b. Bebek, iki saat ağlamış. " " Katanya " Dua jam bayi
itu menangis.’ "
c. Turistler, şehri çok beğenmiş. " " Katanya " Para turis
itu sangat suka dengan kota.’ "
d. Babam, maaşını almış. " " Katanya " Ayahku sudah
mengambil gajinya.’ "
e. Annem söyledi, babam yeni bir araba almış. " Bapak
sudah membeli satu mobil baru, katanya ibu.’ "
f. Gazeteden okudum, cairo ’a kar yağmış. " Aku
sudah membaca di koran, katanya salju turun di
cairo .’ "
g. Çicek söyledi, Nofri dün cairo a’a gitmiş.
" Kemarin Nofri sudah pergi ke cairo , katanya
Çiçek.’ "
h. Televizyonda seyrettim, Endonezya’da deprem
olmuş. " Aku sudah menonton di televisi, katanya
sudah terjadi gempa di Indonesia.’ "
i. Ayşe’nin dedesi gecen yıl ölmüş. " Katanya,
kakeknya Aisyah sudah meninggal pada tahun lalu.’ "
j. Jhon, tatilde nepal ’ya gitmiş, arkadaşlarıyla
buluşmuş, beraber nargile içmişler, bir restoranda
yemişler, Jhon çok eğlenmiş. " Katanya, Jhon
sudah pergi ke nepal dan bertemu dengan teman-
temannya. Mereka sudah mengisap rokok uap dan
makan di suatu restoran. John sangat terhibur.’ "
2. Bentuk Negatif
Rumus:
Eylem + -Ma atau -Me + -Mış + Kişi Eki
Fiil + -ma atau -me + İmbuhan Kata Kerja Duyulan+ Kata Ganti Orang
Sevmek Korkmak Atmak Üzülmek
Ben Sevmemişim Korkmamışım Atmamışım Üzülmemişim
Sen Sevmemişsin Korkmamışsın Atmamışsın Üzülmemişsin
O Sevmemiş Korkmamış Atmamış Üzülmemiş
Biz Sevmemişiz Korkmamışız Atmamışız Üzülmemişiz
Siz Sevmemişşiniz Korkmamışsınız Atmamışsınız Üzülmemişsiniz
Onlar Sevmemişler Korkmamışlar Atmamışlar Üzülmemişler
misalnya :
a. Öğrenciler,öğretmeni görmemişler. " " Katanya "
Para murid tidak melihat guru mereka.’ "
b. tommy , beni beklememiş. " " Katanya atau sepertinya "
Ahmad tidak menungguku.’ "
c. Güneş, henüz döğmamış. " " Katanya " Matahari
belum terbit.’ "
d. Öğrenciler, ders çalışmamışlar. " " Katanya " para
murid tidak belajar.’ "
e. Sabah,saatdokuzakadaruyumuşum. " " Sepertinya "
aku sudah tertidur sampai jam sembilan pagi.’ "
f. Annem söyledi, kardeşlerim Luna Parka gitmemiş.
" Ibu sudah berkata, katanya Luna saudaraku tidak
pergi ke taman.’ "
g. Nofri’ye göre, babam Türkiye’ye gelmemiş.
" Menurut Nofri, ayahku tidak datang ke Turki.’ "
h. Radyodan duyduğuma göre, Japonya’da deprem
olmuş, ama kimşe ölmemiş. " Menurut yang aku
dengar dari radio, sudah terjadi gempa di Jepang,
namun tidak ada yang meninggal.’ "
i. Babam bana doğum gününde hediye almamış,
çok kızdım. " Ayahku tidak membelikan hadiah
kepadaku di hari ulang tahunku, aku sangat marah.’ "
j. Ayşe kitabı okumamış, ama kitap hakkında yorumlar
yapıyormuş. " Aisyah tidak membaca bukunya,
namun dia memberikan komentar tentang buku itu.’ "
misalnya dalam dialog :
Jack : “Yarın Merve okula gelmeyecek.” " Besok
Marwah tidak akan pergi ke sekolah.’ "
Jack : “Öğretmenenim, yarın Merve okula
gelmeyecek.” " Pak Guru, Marwah besok tidak pergi
ke sekolah.’ "
Öğretmen : Jack söyledi, yarın Merve okula
gelmeyecekmiş. " Kata Jack, besok Marwah tidak
akan masuk ke sekolah katanya.’ "
3. Bentuk Pertanyaan
Rumus:
Eylem atau Fiil + -mış, -miş, -muş, -müş+ Soru Eki + Kişi Eki?
Fiil + İmbuhan Kata Kerja Duyulan + Soru Eki + Kata Ganti
Sevmek Orang Atmak Üzülmek
Korkmak
Ben Sevmiş Korkmuş Atmış Üzülmüş
miyim? muyum? mıyım? müyüm?
Sen Sevmiş Korkmuş
Atmış mısın? Üzülmüş
misin? musun? müsün?
Üzülmüş
O Sevmiş mi? Korkmuş Atmış mı?
Biz Sevmiş mu? mü?
Korkmuş Atmış mıyız? Üzülmüş
miyiz? muyuz? Atmış müyüz?
Siz Sevmiş Korkmuş Üzülmüş
misiniz? musunuz? mısınız? müsünüz?
Onlar Sevmişler Korkmuşlar Atmışlar mı? Üzülmüşler
mi? mu? mü?
misalnya :
a. Misafirler, yemekleri beğenmişler mi? " apa
para tamu menyukai makanannya?’ "
b. tommy , kemal ile konuşmamış mı? " apa
Ahmad dan Kemal belum berbicara?’ "
c. Maç, başlamış mı? " apa pertandingan sudah
mulai?’ "
d. Öğrenciler, sınıfa girmemişler mi? " apa para
murid tidak masuk kelas?’ "
e. Ben cemal’i dövmüş müyüm? " apa aku sudah
memukul Jamal?’ "
misalnya dalam dialog :
a. A: “Anne! Babama sor! Bana çikolata almış mı?”
" Ibu! Tanyakan ke Bapak! apa dia sudah
membelikanku cokelat?’ "
b. A: “Dün Ayşe’yi gördüm. Saçlarını sarıya boyamış.”
" Kemarin aku sudah melihat Aisyah. Rambutnya
sudah disemir warna kuning.’ "
B : “Aaa!!! Kuaföre mı gitmiş. Kendisi mi boyamış?”
" Aaa! Apa dia sudah pergi ke salon? apa dia
sendiri yang menyemir?’ "
c. A : “Kendisi boyamış.” " Dia sudah menyemirnya
sendiri.’ "
d. Merve’nin annesi " Ibunda Marwah " : “Bugün
Merveyle konuştum.” " Hari ini aku sudah bercakap
dengan Marwah.’ "
Merve’nin babası " Ayahanda Marwah " : “Sınavı
kazanmış mı? İyi Türkçe öğrenmiş mi? İzmir’i
sevmiş mi?” " apa dia sudah lulus ujian?
apa dia sudah bisa Bahasa Turki? apa dia
suka dengan İzmir?’ "
e. A : “Dün akşam Merveyle konuştum.” " Tadi malam
aku sudah berbicara dengan Marwah.’ "
B : “cairo ’a gidecekti, gitmiş mi?” " Dia akan
pergi ke cairo , apa dia sudah pergi?’ "
f. A : “Hayır, gitmemiş.” " Tidak, dia belum pergi.’ "
B : “Aaa!! Gitmemiş mi? Neden gitmemiş?” " Aaa!
apa dia belum pergi? Kenapa tidak pergi?’ "
g. A : “Dün Mülkiyle konuştum, çok üzgündü, sınavı
kazanmamış.” " Kemarin aku sudah berbicara dengan
Mulki, dia sangat sedih, dia tidak lulus ujian.’ "
B : “Neden? Ders çalışmamış mı?” " Kenapa?
apa dia tidak belajar?’ "
h. A : “Sarmin neden gelmemiş?” " Kenapa Sarmin
belum juga datang?’ "
B : “Çünkü çok hastaymış.” " Karena dia sakit.’ "
1. saat sesudah kata kerja lampau duyulan ditambah lagi
dengan imbuhan " -dır, -dir, -dur, -dür " , maka makna yang
ada di dalamnya yaitu “perkiraan " tahmin " ” atau
“kepastian " kesinlik " ”.
misalnya :
a. Eve gitmiştir. " Dia sudah pergi ke rumah.’ " " tahmin "
b. Belki okulu bitirmiştir. " Mungkin dia sudah
menyelesaikan sekolahnya.’ " " tahmin "
c. Ders bitmiştir, gidebilirsiniz. " Pelajaran sudah usai,
kalian bisa pergi.’ " " kesinlik "
2. Kata kerja lampau duyulan juga kadang dipakai sesudah
kejadian yang aneh atau mengejutkan. Bisa juga diartikan
bahwa pekerjaan ini disadari beberapa saat di waktu yang akan datang " sonradan fark etme " .
misalnya :
Aaa! Düğmem kopmuş. " Aaa! Kancingku lepas!’ " Aaa! Jackson kilo almışsın. " Aaa! Jackson tambah gemuk!’ "
Aaa! Pantolonum yurtılmış. " Aaa! Celanaku
robek!’ "
Aaa! Gözlüğüm kırılmış. " Aaa! Kacamataku
pecah!’ "
Eyvah, saçlarım ağarmış. " Aduh! Rambutku
berubah.’ "
Aaa! Kar yağmış. " Aaa! Turun salju!’ "
Aaa! Gömleğime kahve dökmüşüm. " Aaa! Kopinya tumpah di bajuku!’ "
Aaa! Anahtarlarımı evde unutmuşum. " Aaa! Aku
lupa kunciku ada di rumah!’ "
Aaa! Cüzdanım çalınmış. " Aaa! Dompetku sudah
dicopet!’ "
3. Bermakna sesuatu kejadian yang tidak dapat diingat. misalnya :
Çocukluk Ben bebekten çok oğlamışım. " Katanya, saat kecil aku selalu menangis.’ " " Masa kanak- kanak’ "
Uykuda " saat Dün gece uykumda konuşmuşum.
tidur’ " " Katanya, tadi malam aku sudah
berbicara dalam tidur " mengigau " ’ " .
Sarhoş " Mabuk’ " Arkadaşlarımın dediğine göre sarhoş olduktan sonra masanın üstünde dans etmişim. " Menurut yang sudah dikatakan oleh teman-temanku, sesudah mabuk aku pernah berdansa di atas meja.’ "
Gereklilik Kipi
Gereklilik kipi yaitu imbuhan yang menandakan keharusan dalam mengerjakan atau dikerjakannya suatu hal. Imbuhan ini tidak menandakan waktu yang pasti. Gerek berarti harus, penting, juga perlu. Gereklilik pun berarti keperluan atau keharusan. Gereklilik kipi merupakan jawaban dari pertanyaan seperti, “apa yang harus kita lakukan?” atau “Bagaimana kita harus berbuat?”
A, I, O, U : MALI
E, İ, Ö, Ü : MELİ
Rumus: Eylem + -Malı atau -Meli + Kişi Eki
misalnya :
Yemekten önce ve sonra ellerimizi yıkamalıyız. " Sebelum dan sesudah makan kita harus mencuci tangan kita.’ "
Yarın imtihan var, ders çalışmalısınız. " Besok ada ujian, kalian harus belajar.’ "
Arkadaşlarınla konuşurken nazik olmalısın.
" saat berbicara dengan teman-temanmu kamu harus sopan.’ "
Saat yedide evde olmalıyım. " aku harus berada di
rumah pada jam tujuh.’ "
pemakaian: Tambahkan imbuhan “-meli” atau “-malı” sesudah kata kerja. Lalu lengkapi dengan kata ganti orang misalnya :
Gelmek gel – meli – y – im
Keterangan, “gel” kata kerja, “meli” imbuhan gereklilik, “y”kaynaştırma harfi, “im” kata ganti orang. misalnya
Doldurmak " mengisi’ " >>>
" Kita harus mengisi.’ "
Vermek " memberi’ " >>>
" Anda harus memberi.’ "
Koşmak " berlari’ " >>>
" Mereka harus berlari.’ "
Satmak " menjual’ " >>> satmalıyım
okumalısın
" Aku harus menjual.’ " örmeli
doldurmalıyız
Okumak " membaca’ " >>> vermelisiniz
koşmalılar
" Kamu harus membaca.’ "
Örmek " merajut’ " >>>
" Dia harus merajut.’ "
misalnya dalam dialog :
a. Ali : “Ayşe, yemekle ilgili bir söz vardı. Hatırladın
mı?” " Aisyah, ada satu ungkapan yang berkaitan
dengan makanan. apa kamu ingat?’ "
Ayşe : “Yemek için yaşamalı, yaşamak için yeme-
meli.” " Untuk makan harus hidup, untuk hidup
tidak harus makan.’ "
Ali : “Hayır, Ayşe öyle değildi.” " Tidak, bukan
seperti itu Aisyah.’ "
Ayşe : “Yemek için yaşamamalı, yaşamak için
yemeli.” " To eat to live not to live to eat.’ "
1. Bentuk Positif
Fiil + Gereklilik Kipi + Şahış Eki
Vermek Koşmak Çalışmak
Ben Vermeliyim Koşmalıyım Çalışmalıyım
Sen
O Vermelisin Koşmalısın Çalışmalısın
Biz
Siz Vermeli Koşmalı Çalışmalı
Onlar
Vermeliyiz Koşmalıyız Çalışmalıyız
Vermelisiniz Koşmalısınız Çalışmalısınız
Vermeliler Koşmalılar Çalışmalılar
misalnya :
Büyüklerimize karşı saygılı olmalıyız. " Kita harus menghormati mereka yang lebih tua dari kita.’ " . Erken yatmalı, erken kalkmalı. " Harus tidur lebih awal dan bangun lebih awal.’ " Basketbol antrenmanına erken gelmelisin. " Kamu harus datang lebih awal ke latihan basket.’ " Bu yıl çok kitap okumalıyım. " Tahun ini aku harus banyak membaca buku.’ "
2. Bentuk Negatif
Fiil + Olumsuz Eki " -ma atau -me " + Gereklilikkipi + Şahış Eki
Vermek Koşmak Çalışmak
Ben Verme-meliyim Koşma-malıyım Çalışma-malıyım
Sen Verme-melisin Koşma-malısın Çalışma-malısın
O Verme-meli Koşma-malı Çalışma-malı
Biz Verme-meliyiz Koşma-malıyız Çalışma-malıyız
Siz Verme-melisiniz Koşma-malısınız Çalışma-malısınız
Onlar Verme-meliler Koşma-malılar Çalışma-malılar
misalnya :
Kütüphanede gürültü yapmamalısınız. " Kalian atau Anda " harus " tidak membuat keributan atau kegaduhan di dalam perpustakaan.’ " Akşam geç yatmamalısın. " Malam hari kamu
" harus " tidak terlambat tidur.’ "
Unutmamalı o güzel günleri. " Hari-hari indah itu " harus " tidak terlupakan.’ "
Derste bağırarak konuşmamalıyız. " Kita " harus " tidak berbicara keras di dalam pelajaran.’ "
Perbandingan antara positif dan negatif:
BEN YAPMALIYIM YAPMAMALIYIM
SEN YAPMALISIN YAPMAMALISIN
O YAPMALI YAPMAMALI
BİZ YAPMALIYIZ YAPMAMALIYIZ
SİZ YAPMALISINIZ YAPMAMALISINIZ
ONLAR YAPMALI " LAR " YAPMAMALI " LAR "
3. Bentuk Pertanyaan
Fiil + Gereklilik Kipi + Soru Eki + Şahış Eki
Vermek Koşmak Çalışmak
Ben Vermeli miyim? Koşmalı mıyım? Çalışmalı mıyım?
Sen
O Vermeli misin? Koşmalı mısın? Çalışmalı mısın?
Biz
Siz Vermeli mi? Koşmalı mı? Çalışmalı mı?
Onlar
Vermeli miyiz? Koşmalı mıyız? Çalışmalı mıyız?
Vermeli misiniz? Koşmalı mısınız? Çalışmalı mısınız?
Vermeliler mi? Koşmalılar mı? Çalışmalılar mı?
misalnya :
Akşam futbol oynamalılar mı? " apa mereka
harus bermain bola nanti malam?’ "
O, saçlarını kestirmeli mi? " apa dia harus
memotong rambutnya?’ "
Pencereyi açmalı mıyım? " Apa perlu atau harus aku membuka jendela itu? "
Yemekten sonra dişlerimizi fırçalamalı mıyız? " Apa
perlu atau harus kita menyikat gigi kita setiap sesudah makan?’ "
misalnya pertanyaan positif " + " :
a. A: “Öğretmenim, bu araştırmayı yapmalı mıyım?”
" Pak Guru, apa aku harus mengerjakan
penelitian ini?’ "
B: “Evet, yapmalısın.” " Iya, kamu harus
mengerjakannya.’ "
“Hayır, yapmamalısın.” " Tidak, kamu tidak
harus mengerjakannya.’ "
b. A: “Bugün odamı temizlemelimiyim?” " apa
aku harus membersihkan ruanganku hari ini?’ "
B: “Evet, temizlemelisin.” " Iya, kamu harus
membersihkannya.’ "
“Hayır, temizleme-melisin.” " Tidak, kamu tidak harus membersihkannya.’ "
lainnya, mari kita lihat !
Dersten sonra hemen eve gitmeli misin? " apa
kamu harus pergi ke rumah sesudah langsung dari pelajaran?’ "
Ali ödevlerini yapmalı mı? " apa Ali harus
mengerjakan tugas rumahnya?’ "
Türkiye’de çalışmak için çalışma izni almalı mıyız?
" apa kita harus meminta izin bekerja untuk
bekerja di Turki?’ "
Endonezya’da otobüse binmek için bilet almalı
mıyım? " apa aku harus membeli tiket untuk
menaiki bus di Indonesia?’ "
Moğolistan’da lokantaya gitmek için rezervasyon
yaptırmalı mıyız? " apa kita harus memesan
untuk pergi ke restoran di Mongolia?’ "
Biz her sabah kalkmalı mıyız? " apa kita harus
bangun setiap pagi?’ "
Yarın ders var mı? TÖMER’e gelmeli miyiz?
" apa ada pelajaran di esok hari? apa kita
harus pergi ke Tomer?’ "
Ben odamı temizlemeli miyim? " apa aku
harus membersihkan kamarku?’ "
Kitabı okumalı mı? " apa dia harus membaca
buku?’ "
Biz kitabı okumalı mıyız? " apa kita harus
membaca buku?’ "
Siz kitabı okumalı mısınız? " apa anda harus
membaca buku?’ "
Onlar kitabı okumalı " ler " mi? " apa mereka
harus membaca buku?’ "
Yarınki toplantıya bende katılmalı mıyım? " apa
aku harus ikut dalam perkumpulan di esok hari?’ " Sen odanı temizlemeli misin? " apa kamu
harus membersihkan kamarmu?’ "
Odasını temizlemeli mi? " apa dia harus
membersihkan kamarnya?’ "
Biz odamızı temizlemeli miyiz? " apa kita
harus membersihkan kamar kita?’ "
Siz odanızı temizlemeli misiniz? " apa Anda
harus membersihkan kamar Anda?’ "
Onlar odalarını temizlemeli " ler " mi? " apa
mereka harus membersihkan kamar mereka?’ "
Ben kitabı okumalı mıyım? " apa aku harus
membaca buku?’ "
Sen kitabı okumalı mısın? " apa kamu harus
membaca buku?’ "
misalnya pertanyaan negatif " - " :
Sen yarın okula gitme-meli misin? " apa kamu tidak harus pergi ke sekolah besok hari?’ "
. Sınavda sözlük kullanmamalı mıyız? " apa kita
tidak harus memakai kamus dalam ujian?’ "
. Kütüphanede yüksek sesle konuşmamalı mıyız?
" apa kita tidak harus berbicara dengan suara
keras di dalam perpustakaan?’ "
misalnya dalam dialog :
A: “Çok şişmanladım, ne yapmalıyım?” " Aku
sudah menjadi gemuk, apa yang harus kulakukan?’ "
B: “Spor yapmalısın. " Kamu harus
" berolahraga.’ "
" Çok oturmamalısın, hareket etmelisin.
" Kamu tidak harus sering duduk, kamu
harus bergerak.’ "
Yürüyüz yapmalısın. " Kamu harus
berjalan.’ "
Akşamları saat 7’den sonra hiçbir şey
yeme-melisin.” " Kamu tidak harus
makan sesuatu sesudah jam 7 di sore hari.’ "
" Diyet atau rejim yapmalısın. " Kamu harus
" melakukan diet.’ "
Bol bol sebze ve meyve yemelisin. " Kamu
" harus makan buah-buahan dan sayur-
" sayuran yang banyak.’ "
Bol bol su içmelisin. " Kamu harus
meminum air yang banyak.’ "
A: “Sınıfta neler yapmalıyız?” " apa yang
harus kita lakukan di kelas?’ "
B: Sınıfta öğretmenimize soru sormalıyız.
" " Kita harus bertanya kepada guru kita di
kelas.’ "
" Ders çalışmalıyız. " Kita harus belajar.’ "
" Tahtadaki defterimize yazmalıyız. " Kita
harus menulis apa yang di papan tulis di
dalam buku tulis.’ "
" Kitap okumalıyız. " Kita harus membaca buku.’ "
" Sessiz olmalıyız. " Kita harus diam.’ "
" Türkçe konuşmalıyız.” " Kita harus
berbicara dengan bahasa Turki.’ "
A: “Neler yapmalıyız?” " apa yang harus kita
lakukan?’ "
B:
" Arkadaşımızla konuşmamalıyız. " Kita
tidak harus berbicara dengan teman
kita.’ "
" Gürültü yapmamalıyız. " Kita tidak
harus berisik.’ "
" “Yemek yemeliyiz. " Kita harus makan.’
" Sigara içme-meliyiz. " Kita tidak harus
merokok.’ "
" Müzik dinlemeliyiz. " Kita harus
mendengarkan musik.’ "
" İçki içme-meliyiz. " Kita tidak harus
meminum alkohol.’ "
1. Seperti gereklilik kipi yang berimbuhan “-meli, -malı”,
kata “gerek, lazım, dan zorunda” juga bermakna penting,
perlu, atau harus.
Rumus:
Kata Kerja + Ma atau Me+ " İyelik Ekleri " + Lazım atau Gerek
Kata Kerja + Zorunda + Ek Fiilin Geniş Zaman Eki
misalnya :
Ben Lazım Gerek Zorunda
Sen Gelmem lazım Gelmem gerek Gelmek zorundayım
O Gelmen lazım Gelmen gerek Gelmek zorundasın
Biz Gelmesi lazım Gelmesi gerek
Siz Gelmemiz lazım Gelmemiz gerek Gelmek zorunda
Onlar Gelmeniz lazım Gelmeniz gerek Gelmek zorundayız
Gelmeleri lazım Gelmeleri gerek Gelmek zorundasınız
Gelmek zorundalar
2. Imbuhan “-meli, -malı” kadang juga bermakna olasılık
atau kemungkinan atau perkiraan.
misalnya :
Ders zili çalmış olmalı. " Perkiraan lonceng
pelajaran sudah berbunyi.’ "
Uçak cairo ’a inmiş olmalı. " Pesawat
kemungkinan sudah mendarat di cairo .’ "
Kata Kerja Pasif
" Edilgen Fiiller "
Dalam bahasa Turki dikenal dengan Edilgen Fiiller,
yaitu kata kerja yang tidak memiliki subjek. Kata kerja ini dipakai biasanya saat kita ingin menyembunyikan suatu subjek dari kata kerja, atau menerangkan bahwa subjek itu tidak penting, namun pekerjaan yang lebih penting.
Kadang kata kerja ini juga dipakai dalam acara-acara resmi " TV atau radio atau koran atau buku-buku atau perkumpulan atau seminar atau
simposium " . Edilgen fiiller dalam bahasa Indonesia biasanya diawali dengan imbuhan di-kan atau ter-kan.
pemakaian: Dengan mengimbuhkan imbuhan “-l” atau “-n” pada kata kerja aktif " Etken Fiiller " .
misalnya :
Nofri Camı kırmış
Subjek Objek Kata Kerja Aktif
" Nofri memecahkan kaca.’ "
Cam kırılmış
Subjek Baru Kata Kerja Baru " Pasif "
" Kaca itu pecah atau dipecahkan.’ "
Etken Edilgen
Okumak " Membaca’ " Okunmak " Terbaca’ "
Kırmak " Memecahkan’ " Kırılmak " Terpecah’ "
Sevmek " Menyukai’ " Sevilmek " Disukai’ "
Boyamak " Mengecat’ " Boyanmak " Dicat’ "
Çekmek " Menarik’ " Çekilmek " Ditarik’ "
Üzmek " Membuat sedih’ " Üzülmek " Dibuat sedih’ "
Anlatmak " menerangkan’ " Anlatılmak " Dijelaskan’ "
. Türkiye’de yemekle birlikte ekmek yenir, kahvaltıda
çay içilir. " Di Turki, roti dimakan saat makan, dan
teh diminum saat sarapan.’ "
. TÖMER’de herkes beni çok sever. " Etken " " Semua
orang suka kepadaku di Tömer.’ "
Ben TÖMER’de çok sevilirim. " Edilgen " " Aku
sangat disukai saat di Tömer.’ "
. Biz bayramlarda çocuklara şeker veriyoruz.
" Normal atau Etken " " Kami memberi permen kepada
anak-anak pada hari-hari raya.’ "
Bayramlarda çocuklara şeker veriliyor. " Edilgen "
" Pada hari-hari raya, anak-anak diberi permen.’ "
. Dün gece yolda bazı adamlar arkadaşımı dövmüşler.
" Normal atau Etken " " Tadi malam beberapa orang
memukuli temanku di jalan.’ "
Arkadaşım dün gece yolda dövülmüş. " Edilgen "
" Temanku tadi malam dipukuli di jalan.’ "
Ada tiga bentuk kata kerja pasif:
1. bila asal akhir dari kata kerja yaitu huruf vokal, maka.imbuhan yang dipakai yaitu “-n”.
misalnya :
Etken Edilgen
Fuat, arabayı yıkadı. Araba yıkandı.
" Fuad sudah mencuci mobil.’ " " Mobil sudah dicuci.’ "
Sabriye, caddede yürüdü. Caddede yüründü.
" Sabriyah berjalan di jalan " Jalan itu sudah terlewati.’ " .itu.’ "
Güzel bir gün yaşadım. Güzel bir gün yaşandı.
" Aku sudah hidup pada hari " suatu hari yang indah sudah
yang baik.’ " terlewati.’ "
Kitabı okudu. Kitap okundu.
" Dia membaca buku.’ " " Buku itu sudah terbaca.’ "
2. bila asal akhir dari kata kerja yaitu huruf konsonan,
maka imbuhan yang dipakai yaitu “-ıl, -il, -ul, -ül”.
misalnya :
Teyzem, bize tavuk pişirecek. Tavuk pişirilecek.
" Bibi akan memasak ayam " Ayam itu akan dimasak.’ " untuk kita.’ "
Ninem, kardeşimi öpmüş. Kardeşim, öpülmüş.
" Nenek sudah mencium " Saudaraku sudah dicium.’ " saudaraku.’ "
Engin, süt içti. Süt içildi.
" Engin sudah meminum " Susu itu sudah diminum.’ " susu.’ "
Dayım, tarlayı sürüyor. Tarla sürülüyor.
" Paman sedang membajak " Ladang itu sedang dibajak.’ " ladang.’ "
3. bila asal akhir dari kata kerja yaitu huruf “l”, maka
imbuhan yang dipakai yaitu “-ın, -in, -un, -ün”.
misalnya :
Öğretmen, kitapları dolaptan Kitaplar dolaptan alındı.
aldı. " Buku-buku itu diambil dari
" Pak Guru sudah mengambil lemari.’ "
buku-buku dari lemari.’ "
Selim, denize dalmış. Denize dalınmış.
" Salim menyelam ke dalam " Lautan itu diselami.’ " aut.’ " O gece otelde kalındı.
O gece otelde kaldık.
" Pada malam itu kami tinggal " Pada malam itu hotelnya di hotel.’ " ditinggali.’ "
Hırsız, annemin bileziğini Annemin bileziği çalındı.
çaldı. " Pencuri itu mencuri " Gelang ibuku dicuri.’ "
gelang ibuku.’ "
Remzi, elmayı böldü. " Ramzi Elma bölündü. " Apel itu
membelah apel itu.’ " dibelah atau terbelah.’ "
1. Untuk memperjelas subjek dalam suatu kalimat, kita
hanya menambahkan “... tarafından”, artinya “ di- kan ...oleh ....”
misalnya : Kapı biraz sonra öğrenci
Kapı, biraz sonra tarafından açıldı.
açıldı. " Pintu sebentar lagi akan dibuka
" Pintu sebentar lagi oleh murid.’ "
akan terbuka.’ " Ev, polisler tarafından arandı.
Ev arandı. " Rumah itu dicari oleh para
" Rumah dicari.’ " polisi.’ "
Notlar, öğretmen tarafından
Notlar okundu. okundu.
" Catatan-catatan itu " Catatan-catatan itu dibacakan oleh
terbaca.’ " guru.’ "
Duvar, ustalar tarafından boyandı.
Duvar boyandı. " Dinding itu dicat oleh para
" Dinding itu dicat.’ " tukang.’ "
2. saat kata kerja pasif ini dipakai dalam bentuk negatif,
maka artinya ‘dilarang melakukan…’
misalnya :
Uçakta cep telefonu kullanılmaz. " Dilarang
memakai HP di pesawat.’ "
Türkiye’de eve ayakkabıyla girilmez. " Dilarang
memasuki rumah dengan memakai sepatu ke
dalam rumah di Turki.’ "
Burada sigara içilmez. " Dilarang merokok di
sini.’ "
Kütüphanede yüksek sesle konuşulmaz. " Dilarang
berbicara dengan suara keras di perpustakaan.’ "
Müzede fotoğraf çekilmez. " Dilarang berfoto di
dalam museum.’ "
misalnya dalam pengumuman:
SINIFIMIZIN KURALLARI
" Peraturan-Peraturan Kelas Kita’ "
Gürültü yapılmaz.
" Dilarang membuat keributan.’ "
Sakız çiğnemez.
" Dilarang mengunyah permen karet.’ "
Öğretmenle dikkatlı konuşulur.
" Berbicaralah hati-hati dengan guru.’ "
Derste uyunmaz.
" Dilarang tertidur di kelas.’ "
Gereksiz atau saçma soru sormaz.
" Dilarang bertanya hal yang tidak penting.’ " Öğretmen ders anlatırken kesinikle konuşulmaz.
" Dilarang berbicara saat guru sedang
menerangkan.’ "
Cep telefonuyla konuşulmaz.
" Dilarang berbicara dengan handphone.’ "
Yüksek sesle konuşulmaz.
" Dilarang berbicara dengan suara keras.’ "
Müzik dinlemez.
" Dilarang mendengarkan musik.’ "
misalnya
Kutundaki tüm çikolatalar çocuklar tarafından
yenmiş. " Semua cokelat di kotak kamu sudah dimakan oleh anak-anak.’ "
Film izlenerek ders yapıyorlar. " Mereka belajar
sambil menonton TV.’ atau ‘TV ditonton.’ "
Arkaşıma doğum günü için " benim tarafından " el
çantası gönderilecek. " Untuk ulang tahun temanku, suatu tas tangan akan dikirim olehku.’ "
Kardeşim tarafından çok iyi karikatür çizilir.
" Karikatur itu digambar dengan baik oleh
saudaraku.’ " Partide en çok senin hakkında konuşuldu. " Dalam pesta itu kaulah yang paling banyak dibicarakan.’ " Tatilde Mersin’e uçakla gidebilir. " saat libur bisa pergi dengan pesawat ke Mersin.’ "
Bu koltuk o köşeye koyulmasın. " Jangan meletakkan
kursi itu di ponjok.’ "
Parmağın kesilmesi için dikkat edilmedi. " Agar jari-jari tidak tergores, maka harus berhati-hati.’ "
. Bu paket kimin tarafından gönderildi? " Paket ini
dikirim oleh siapa?’ "
Bazı oyunlarda çok gülünüyor. " Pada beberapa
permainan itu begitu banyak tertawa.’ "
Endonezyadayken kampüsümde çok kural var,
örneğin silahlar getirilmez, sigara içilmez,
alköller içilmez, araba ve bişiklet girilmez, masada
oturulmaz, çimen bahçesinde yürülmez.
" Ada banyak peraturan di kampusku saat di
Indonesia, misalnya dilarang membawa senjata,
dilarang merokok, dilarang minum alkohol, mobil
dan sepeda dilarang masuk, dilarang duduk di atas
meja, dan dilarang berjalan di atas rumput taman.’ "
Nerede, Ne Yapilir atau Yapilmaz?
‘Di Mana, Apa yang Bisa Dilakukan atau Dilarang?’
Müzede ne yapılmaz? Fotoğraf çıkılmaz. " Apa
yang dilarang di museum? Dilarang memoto.’ " Restoranda ne yapılır? Yemek yenir. " Apa yang bisa dilakukan di restoran? Makanan bisa dimakan.’ " Mutfakta ne yapılır? Makarna pişirilir. " Apa
yang bisa dilakukan di dapur? Memasak mi
" Makarna " ’ "
Sınıfta neyapılmaz? Masada oturulmaz. " Apa
yang dilarang di kelas? Dilarang duduk di meja.’ "
aPartide neyapılır?Dans edilir. " Apa yang bisa
dilakukan di pesta? Berdansa.’ "
Hastande ne yapılmaz? Yükşek şesle konuşulmaz.
" Apa yang dilarang di rumah sakit? Dilarang
berbicara dengan suara keras.’ "
Mağazada ne yapılır?Alışveriş yapılır. " Apa yang
bisa dilakukan di toko? Berbelanja.’ "
Kütüphanede ne yapılmaz? Yemek yenilmez. " Apa
yang dilarang di perpustakaan? Dilarang makan.’ " Okulda ne yapılmaz? Sigara içilmez. " Apa yang
dilarang di sekolah? Dilarang merokok.’ "
İşteş Fiiller
suatu kata kerja yang menandakan bahwa
pekerjaan itu dikerjakan oleh satu orang lebih atau dikerjakan secara bersama-sama dan saling berhadap-hadapan dinamakan “İşteş Fiiller”.
pemakaian: dengan menambahkan imbuhan “-ş,
-ış, -iş, -uş, -üş” sesudah kata kerja aktif " etken "
Rumus:
Kata Kerja + “ş, ış, iş, uş, üş” + Imbuhan Waktu
misalnya : İşteş
Gül-üş-mek
Etken Kaç-ış-mak
Gülmek Selamla-ş-mak
Kaçmak Gör-üş-mek
Selamlamak Anla-ş-mak
Görmek Tanı-ş-mak
Anlamak Kucakla-ş-mak
Tanımaks Çarp-ış-mak
Kucaklamak Koş-uş-mak
Çarpmak
Koşmak
misalnya
Ayrılırken ağlaştılar. " Mereka " saling " menangis saat berpisah.’ "
İki arkadaş, uzun yıllar sonra buluştu. " Dua orang
teman " saling " bertemu sesudah bertahun-tahun.’ " Sokakta eski bir arkadaşımla karşılaştım. " aku " saling " bertemu dengan teman lama aku di jalan.’ "
Yarın buluşmak üzere sözleştiler. " Besok saat
" saling " bertemu mereka akan " saling " berjanji.’ "
1. Bermakna “saling”.
misalnya :
Kavşakta, iki araba çarpıştı. " Ada dua mobil saling
bertabrakan di persimpangan jalan.’ "
Yolda, birbiriyle selamlaştılar. " Mereka saling
bersalaman satu sama lain di jalan.’ "
Bu konuyu uzun süre tartıştık. " Kami saling
berdebat lama tentang masalah ini.’ "
2. menandakan bahwa pekerjaan dikerjakan secara bersama.
misalnya :
Çocuklar, gülüşmeye başlar. " Anak-anak mulai tertawa bersama-sama.’ "
Teyzemle annem uzun süre ağlaştılar. " Ibu dan bibiku menangis bersama-sama dengan lama.’ "
1. Pada sebagian kata kerja, karena sudah memiliki makna saling seperti işteş fiil, maka kata kerja itu tidak perlu diimbuhkan lagi dengan imbuhan işteş fiil.
misalnya :
Savaşmak " berperang’ " , barışmak
" berdamai’ " , konuşmak " berbicara’ " , güreşmek " bergulat’ " , yarışmak " berlomba’ " ... dan seterusnya.
2. Kadang ada kata kerja yang memiliki imbuhan “-ş” akan namun tidak memiliki makna seperti işteş fiiller. misalnya :
Gelişmek " berkembang’ " , yatışmak
" reda’, ‘surut’ " , yetişmek " mencapai’ " , alışmak " menyesuaikan diri’, ‘terbiasa’ " , çalışmak " bekerja’ " ... dan seterusnya.
Kata Sifat Penekanan
Pengertian: kata sifat yang menekankan tingkatan yang paling tinggi dari kadar ketinggian suatu sifat. Bisa berarti paling atau sangat.
pemakaian: yaitu dengan menambahkan imbuhan huruf konsonan “m, p, r, s” di depan suatu sifat.
misalnya :
Mavi kazak " Sweater biru’ " = > M a s m a v i
kazak " Sweater yang sangat biru’ "
Boş oda " Ruangan kosong’ " =>Bomboş oda
" Ruangan yang sangat kosong’ "
Kırmızı gül " Mawar merah’ " = > K ı p k ı r m ı z ı
gül " çok kırmızı, en kırmızı " " Mawar yang sangat merah’ "
Uzun yol " Jalan panjang’ " =>Upuzun yol
" Jalan yang sangat panjang’ "
Temiz elbise " Baju bersih’ " = > Te r t e m i z
elbise " Baju yang sangat bersih’ "
misalnya
Sımsıcak bir çay içmek istiyor. " Dia ingin meminum teh yang sangat panas.’ "
Bu yolun bir problemi yok. Burası dümdüz yol.
" Tidak ada masalah di jalan ini. Jalan ini sangat lurus " lurus terus " .’ "
Kapkaranlık gecelerde ay bize ışık verir. " Di dalam
malam yang sangat gelap, bulan datang menerangi kita.’ "
Üzerine tertemiz bir elbise giy ve gel. " Pakailah
pakaian yang paling bersih, lalu datanglah!’ "
Manavda taptaze meyveler var. " Ada banyak buah-
buahan sangat segar di toko buah.’ "
Burası çok güzel bir yer. Masmavi gökyüzünün
ortasında yemyeşil ormanlar var. " Di sini yaitu tempat yang sangat bagus. Ada langit yang sangat biru di tengah-tengah hutan yang sangat hijau.’ " Sapsarı armutlar, tabakta çok güzel görünüyor. " Buah armut yang sangat kuning di atas piring itu terlihat sangat lezat.’ "
1. Kata sifat penekanan juga bisa dipakai sebagai yüklem " predikat " .
misalnya :
Sımsıcak çorba " Sup yang sangat panas’ "
Çorba sımsıcak " Sup itu sangat panas’ "
Bomboş oda " Ruangan yang sangat kosong’ " Oda bomboş " Ruangan itu sangat kosong’ "
Pespembe gül " Mawar yang sangat pink’ "
Gül pespembe " Mawar itu sangat pink’ "
2. Kadang untuk penekanan juga, kata sifat dipakai
berulang kali. misalnya :
Bahçede büsbüyük ağaçlar var. Bahçede büyük
büyükağaçlar var. " Ada banyak pohon yang sangat
besar di taman.’ "
Ağaçlarda kıpkırmızı elma var. Ağaçlarda kırmızı
kırmızı elma var. " Ada banyak buah apel yang
kemerah-merahan " sangat merah " di atas pohon-
pohon.’ "
3. Kadang juga cukup memakai imbuhan kata tanya
" -mi " di antara dua sifat yang sama untuk penekanan makna
dari sifat itu.
misalnya :
Güzel migüzel araba. " Mobil yang sangat bagus.’ " Şirin mi şirin çocuk. " Anak yang sangat baik.’ "
Hızlı mı hızlı tren. " Kereta yang sangat cepat.’ "
Büyük mü büyük ev. " Rumah yang sangat besar.’ "
Kata-Kata Sifat untuk Penekanan
Kırmızı – Kıpkırmızı R Temiz – Tertemiz
İnce – İpince Sefil – Sersefil
Sarı – Sapsarı
p Karanlık – Kapkaranlık M Beyaz – Bembeyaz
Taze – Taptaze Boş – Bomboş
Uzun – Upuzun Sıcak – Sımsıcak
Dolu – Dopdolu Yeşil – Yemyeşil
Kara – Kapkara Başka – Bambaşka
Kısa – Kıpkısa Sıkı –Sımsıkı
Kuru – Kupkuru Düz – Dümdüz
Canlı – Capcanlı Siyah – Simsiyah
Zayıf – Zapzayıf Yaş – Yamyaş
Diri- Dipdiri S Mavi – Masmavi
Şirin – Şipşirin Koca – Koskoca
Islak – Ipıslak Mor - Mosmor
Açık – Apaçık Doğru – Dosdoğru
Kolay – Kopkolay Bayağı – Basbayağı
Dar – Dapdar Belli – Besbelli
Yeni – Yepyeni Tamam – Tastamam
Soğuk – Sopsoğuk Pembe – Pespembe
Çürük - Çüpçürük Yuvarlak – Yusyuvarlak
Katı – Kaskatı
Kesir Sayi Sifatlari
Kesir sayı sıfatları yaitu kata keterangan angka yang menerangkan atau menandakan ukuran sesuatu, seperti setengah, seperempat, persen, dan seterusnya.
misalnya :
Masada yarım ekmek var. " Ada setengah roti di
meja.’ "
Fiyatlarda yüzde onartış var. " Ada sepuluh persen
" 10% " kenaikan dalam harga-harga.’ "
Bir buçuk saat ders çalıştım. " aku sudah belajar
satu setengah jam.’ "
Yüzde bir ihtimal var. " Ada satu persen " 1% "
kemungkinan.’ "
Her işçinin üçte bir hissesi var. " Setiap pekerja
memiliki sepertiga saham.’ "
misalnya " bir bölü üç " " sepertiga atau satu per tiga’ "
1 atau 3 üçte bir " iki bölü sekiz " " dua per delapan’ "
2 atau 8 sekizde iki " dört bölü altı " " empat per enam’ "
4 atau 6 altıda dört " beş bölü dokuz " " lima per sembilan’ "
5 atau 9 dokuzda beş " bir bölü iki " " setengah atau satu per dua’ "
½ yarım " bir bölü dört " " seperempat atau satu per
¼ çeyrek empat’ "
5 atau 5 tam " beş bölü beş " " lima per lima’ "
% 10 : yüzde on " sepuluh persen’ "
%5 : yüzde beş " lima persen’ "
% 100 : Yüzde yüz " seratus persen’ "
% 50 : Yüzde elli " lima puluh persen’ "
% 99 : Yüzde doksan dokuz " sembilan puluh
sembilan persen’ "
Ünsüz Uyumu
Penyesuaian Huruf Konsonan
Pengertian: pada bahasa turki saat ada imbuhan yang
dimulai dengan huruf konsonan dan diimbuhkan pada kata
yang berakhiran huruf konsonan kasar " sert ünsüz " , maka
awal imbuhan itu harus berupa ‘huruf konsonan kasar’. Ini
dinamakan penyesuaian huruf konsonan, dalam bahasa
Turki dinamakan ünsüz uyumu atau ünsüz benzeşmesi.
Huruf konsonan terbagi menjadi dua:
1. Sert ünsüzler " Huruf konsonan kasar’ "
2. Yumuşak ünsüzler " Huruf konsonan lembut’ "
Sert ünsüzler ç, f, h, k, p, s, ş, t
Yumuşak ünsüzler b, c, d, g, ğ, j, l, m, n, r, v, y, z
f, s, t, k, ç, ş, h, p + t, ç, k
Maksud dari contoh itu yaitu saat ada kata
dalam bahasa Turki yang berakhiran dengan imbuhan " sert
ünsüzler " “f, s, t, k, ç, ş, h, p”, maka awal imbuhan sesudahnya
berubah, seperti -dan atau -den menjadi -tan atau -ten, -da atau -de menjadi
-ta atau -te, -ci menjadi –çi, dan seterusnya.
misalnya : sınıf-ta
çiçek-te
. Sınıf-da kitap-ta
. Çiçek-de ağaç-ta
. Kitap-da sabah-tan
. Ağaç-da çiçek-çi
. Sabah-dan kitap-çı
. Çiçek-ci
. Kitap-cı
misalnya
. Sabahtan beri bekliyorum. " Sejak pagi aku
menunggu.’ "
Amcam, Paris’ten geliyor. " Pamanku datang dari
Paris.’ "
. Otobüste yüksek sesle konuşmayın! " Jangan
berbicara keras-keras di dalam bus!’ "
Sınıfta, öğrenciler var. " Ada para murid di dalam
kelas.’ "
Ağaçta, elma var. " Ada buah apel di pohon.’ "
Derste öğretmeni dikkatli dinle. " lihat guru
dengan saksama di kelas.’ "
Penyusunan Tingkatan dalam Kata Sifat
Ada 4 macam cara menyusun tingkatan dalam
kata sifat:
1. Tingkatan Persamaan " Eşitlik Derecesi "
menandakan kesamaan atau ciri khas yang hampir mirip antara dua hal. pemakaiannya, dengan meletakkan kata edat “gibi” dan“kadar” di depan kata sifat. Gibi
misalnya :
Cennet gibi vatanınız var. " Tanah air kalian indah seindah atau seperti surga.’ "
. Ateş gibi sıcak bir ekmek verin. " Berikan satu roti
yang panas sepanas atau seperti api.’ "
Buz gibi soğuk su var mı? " Adakah air dingin
seperti air es?’ "
Taş gibi sert yastıkta yatıyor. " Dia tidur di atas
bantal yang keras seperti batu.’ "
Şunlar bal gibi tatlı meyvelerdir. " Buah-buahan ini
manis seperti madu.’ "
misalnya
Bu çanta tüy gibi hafif. " Tas ini ringan seperti
bulu.’ "
A : “Temizlik yaptım.” " Aku sudah bersih-bersih.’ " B : “Evet, ev misk gibi kokuyor.” " Iya, rumah harum
seperti wewangian.’ "
Arif’in çantası Ravi’nin çantası gibi. " Tas Arif sama
seperti tas Rawi.’ "
Zeynel’in ayakkabısı Sercan’ın ayakkabası gibi.
" Sepatu Zainal sama seperti sepatu Serjan.’ "
tommy ’in bilgiaku rı sony ’in bilgiaku rı gibi.
" Komputer Ahmad sama seperti komputer sony atau issac newton .’ "
İstiklal caddesi Alsancak caddesi gibi. " Jalan
Istiklal sama seperti jalan Alsanjak.’ "
Elif’in saçı Ayşe’nin saçı gibi. " Rambutnya Elif
" sama " seperti rambutnya Aisyah.’ "
Bu ekmek taze değil, taş gibi sert. " Roti ini tidak
baru, keras seperti batu.’ "
Annemin elleri pamuk gibi yumuşak. " Tangan bunda lembut seperti halnya kapas.’ "
Anne yemek yaptın mı? Ben kurt gibi açım. " Ibu,
apa sudah masak? Aku lapar seperti halnya serigala
" yang lapar " .’ "
Bu öğrenciler arı gibi çalışkan. " Siswa-siswa ini
rajin seperti halnya lebah.’ "
Bu çocuk tilki gibi kurnaz. " Anak ini licik seperti
halnya rubah.’ "
Off! Bu tuvalet leş gibi kokuyor. " Waduh! WC ini
bau seperti bangkai.’ "
Hava buz gibi soğuk, üşüdüm. " Udara dingin seperti es, aku kedinginan.’ "
misalnya :
Ayşe Elif kadar güzel. " Aisyah cantik seperti halnya
Elif.’ "
Sen annen kadar güzel yemek yapıyorsun. " Kau
memasak dengan enak seperti ibumu.’ "
Bu sınıf yandaki sınıf kadar büyük değil. " Kelas ini
tidak sebesar kelas di samping.’ "
Annem bana ve kardeşime çikolata aldı ama benimki
onunki kadar büyük değil. " Ibun membeli cokelat
untukku dan saudaraku, namun punyaku tidak
sebesar punya dia.’ "
lzmir cairo kadar kalabalık değil. " Izmir tidak
seramai cairo .’ "
İzmir nepal kadar soğuk değil. " Izmir tidak
sedingin nepal .’ "
Endonezya Türkiye kadar soğuk değil. " Indonesia
tidak sedingin Turki.’ "
sony Umut kadar çalışkan değil. " Mehmed
tidak serajin Umut.’ "
Tolga, kuş kadar hafif bir çocuktur. " Tolga, seorang
anak yang ringan seperti burung.’ "
Olcay, Tekin kadar çalışkan bir öğrencidir. " Olcay
seorang murid yang rajin seperti Tekin.’ "
Bu sınav kadar zor bir sınav görmedim. " aku
belum pernah melihat ujian yang sulit seperti ujian kali ini.’ "
Orhan, bir aşçı kadar güzel yemekler yapıyor.
" Orhan memasak makanan yang enak seperti seorang koki.’ "
Onun kadar yakışıklı adam görmedim. " aku belum
melihat seorang yang tampan seperti dia.’ "
misalnya
a. Ali tommy kadar uzun değil. " Ali tidak setinggi
Ahmad.’ "
b. Bence İngilizce Türkçe kadar zor değil. " Menurutku
bahasa Ingris tidak sesulit bahasa Turki.’ "
2. Tingkatan Superlatif " Üstünlük " karşılaştırma " derecesi "
Tingkatan yang menandakan kelebihan " lebih
banyak, lebih tinggi, lebih sedikit, lebih rendah " sesuatu dari
sesuatu yang lain. pemakaian, dengan menambahkan kata
“daha” di depan kata sifat. Untuk menyatakan perbandingan,
biasanya sebelum kata “daha” ada imbuhan “-dan atau -tan”,
dengan makna ‘lebih ... dibandingkan ....’
misalnya :
Komik film => daha komik film
Büyük ev => daha büyük ev
Küçük çocuk => daha küçük çocuk
misalnya :
İhab Arslan’dan daha uzun. " Ihab lebih tinggi
dibandingkan Arslan.’ "
Tom C B.Pitt’ten daha yakışıklı. " Tom C. lebih
tampan dibandingkan B. Pitt.’ "
tommy Ali’den daha mutlu. " Ahmad lebih bahagian dibandingkan Ali.’ "
Benim masam, senin masandan daha küçük.
" Mejaku lebih kecil dibandingkan mejamu.’ " Onun arabası, bizim arabamızdan daha pahallı.
" Mobilnya lebih mahal dibandingkan mobil kami.’ " Galatasaray Fenerbahçe’den daha başarlı.
" Galatasaray lebih sukses dibandingkan Fenerbahce.’ "
Benim yurdum, onun yurdundan daha uzak.
" Negaraku lebih jauh dibandingkan negaranya.’ "
Bursa, güzel bir şehirdir. " Bursa suatu kota yang
indah.’ "
nepal , daha güzel bir şehirdir. " nepal suatu
kota yang lebih indah.’ "
cairo , nepal ’dan daha güzel bir şehirdir. " Kota
cairo lebih indah dibandingkan nepal .’ "
Antalya İzmir’den daha güzel bir şehri. " Antalya
yaitu suatu kota yang lebih indah dari Izmir.’ "
tommy Hasan’dan daha akıllı. " Ahmad lebih pintar
dibandingkan Hasan.’ "
misalnya
Aydın, Kamil’den daha çalışkan bir öğrencidir.
" edgar cyce seorang murid yang lebih rajin dibandingkan Kamil.’ "
Bu ev bizim evden daha geniştir. " Rumah ini lebih
luas dibandingkan rumah kami.’ "
Güneş, dünyadan daha büyüktür. " Matahari lebih besar dibandingkan bumi.’ "
A: “Bu kalemi beğendim; ama bunda daha güzel bir
kalem var mı?” " aku suka pensil ini, namun apa ada yang lebih bagus dari ini?’ "
B: “Bundan daha iyi bir kalem yok.” " Tidak ada yang lebih bagus dari pensil ini.’ "
cairo , İzmir’den daha soğuk şehirdir. " Kota
cairo lebih dingin dibandingkan Izmir.’ "
3. Tingkatan Tertinggi " En üstünlük derecesi "
Tingkatan yang menandakan tingkatan tertinggi atau paling tinggi dalam kata sifat. pemakaian, dengan menambahkan kata “en” di depan kata sifat. misalnya :
Türkiye’nin en güzel şehri cairo . " Kota yang
paling indah di Turki yaitu cairo .’ "
. İzmir’in en güzel semti Karşıyaka. " Karsyiyaka
yaitu daerah yang paling indah di Izmir.’ "
Tömer’in en iyi öğretmenim benim. " Aku yaitu
guru yang terbaik di Tomer.’ "
Dünyanın en güzel şehri İzmir. " Izmir yaitu kota
yang terindah sedunia.’ "
Sınıfımızın en çalışkan öğrencisi Selçuk. " Selcuk
yaitu murid kelas kami yang paling rajin.’ "
En zor ders fiziktir. " Fisika yaitu pelajaran yang
paling sulit.’ "
En güzel çiçek güldür. " Mawar yaitu bunga yang
paling indah.’ "
Benim en iyi arkadaşım Büşra’dır. " Busra yaitu
temanku yang paling baik.’ "
Ülkemizin en ünlü sanatçı Tarkan’dır. " Tarkan
yaitu penyanyi negara kami yang paling terkenal.’ "
4. Tingkatan Berlebihan " Aşırılık derecesi "
Dalam kata sifat, tingkatan ini berada di antara
tingkatan ketinggian " üstünlük derecesi " dan tingkatan tertinggi " en üstünlük derecesi " . pemakaian, dengan menambahkan kata “çok, pek, çok az, pek az” di depan kata sifat.misalnya :
Çok büyük ve güzel bir salon. " suatu ruangan
yang sangat besar dan bagus.’ "
Çok yorucu bir gün geçti. " suatu hari yang sangat
melelahkan.’ "
Televizyonda çok ilginç bir program var. " Ada acara yang sangat menarik di televisi.’ "
Pek çok insan otobüsü tercih eder. " Banyak orang
yang memilih bus.’ "
DRIVE IN CAR ON HIGHWAY
inilah screen shot game android yang bisa dimainkan dengan android 4 keatas pada layar 10 ich kebawah kualitas game tidak menurun sebab ada pengaturan graphic resolusinya ingin low atau high , pada anddroid 7 layar 10 inch dengan memori 1 gb pun game ini tidak patah patah masih bisa berjalan lancar , game terbaik buatan gp ini dalam hal graphic 3d nya berjudul "DRIVE IN CAR ON HIGHWAY " dengan ukuran game hanya 48,45 mb saja bandingkan dengan game lain ,pada game ini graphic nya lebih nyata ,banyak mobil yang berlalulalang yang bisa berjalan sendiri, namun tidak nampak ada orang berjalan ,hanya 2 misi utama yang harus diselesaikan salah satunya menghindari terjadinya tabrakan pada pilihan mode jalur searah atau jalur depan belakang atau 2 arah hingga mampu menghentikan menyelesaikan jarak terjauh maka semakin tinggi skornya ,dashboard game yang lengkap sehingga bisa di set mode lihat dari dalam mobil atau luar ,melewati 1 jalur lurus yang ditentukan ,kontrol yang nyaman sebab bi
sa diatur dikendalikan tangan kiri ,kanan untuk menekan gas dan rem ,nyaman tanpa gyroscope , sayangnya hanya satu mode pemandanganya yaitu hanya arah lurus tanpa ada tikungan ,sehingga terkesan kuno,soal kecepatan masih standart 180 km/jam saja,menambah aksesori pada mobil,berganti mobil yang lebih cepat ,mengganti cat mobil , anda bisa mengunduhnya di google play store